Diego Maradona từng thừa nhận rằng, danh tiếng của ông được các thế hệ sau này nhắc đến thường xuyên nhờ vào 'Bàn tay của Chúa'.
Ông tiết lộ trong cuốn tự truyện:
"Bàn thắng đó đã trở thành một phần trong lịch sử bóng đá. Đến tận ngày nay, vẫn còn nhiều đứa trẻ lên 10 vẫn mặc áo đấu, in tên 'Maradona' trên lưng.
Và lý do điên rồ duy nhất có thể giải thích cho điều này là đến từ một bàn thắng.
Hoặc có lẽ là hai..."
Thực tế, khi nhắc tới bàn mở tỷ số của Maradona trong chiến thắng 2-1 của Argentina trước Anh tại tứ kết World Cup 1986, thật khó để ngó lơ bàn thắng thứ hai của ông, diễn ra chỉ sau đó ít phút.
Đó là hai bàn thắng vô cùng nổi tiếng trong lịch sử bóng đá thế giới. Maradona đã thể hiện những phẩm chất chơi bóng tuyệt vời nhất của mình ở trận đấu này.
Maradona đích thị là một thiên tài gây tranh cãi, bởi tên tuổi của ông đến nay vẫn luôn gắn liền với bàn thắng được xem là như từ trên trời rơi xuống, trong trận cầu năm đó.
Thực tế, mỗi khi ra sân, ông chắc chắn sẽ hưởng lợi nhiều hơn nhờ việc được các trọng tài bảo vệ.
Cựu tuyển thủ ĐT Anh, John Barnes chia sẻ với GOAL:
"Ở thời của chúng tôi, các cầu thủ không được hỗ trợ đầy đủ như mong muốn. Nhưng cũng có nhiều cầu thủ như Maradona được xem như là thiên tài.
Còn giờ đây, tôi thấy với tình hình các cầu thủ được hỗ trợ và buộc đề cao tinh thần kỷ cương, các mẫu cầu thủ như vậy không còn nữa."
Hiện nay, thật khó để các bàn thắng như 'Bàn tay của Chúa' được tái hiện. Với sự hỗ trợ của VAR, pha lập công của Maradona trước ĐT Anh chắc chắn sẽ bị từ chối.
Tại SVĐ Azteca thuộc thành phố Mexico hôm 22/6/1986, không có nhiều máy quay được bố trí như các trận đấu ngày nay. Tuy nhiên, thật dễ dàng để nhận ra Maradona đã dùng tay của mình, đẩy quả bóng ra khỏi tầm kiểm soát của Peter Shilton và đưa vào lưới.
Barnes nói thêm:
"Chúng tôi đều thấy. Tất cả các thành viên trên ghế dự bị, từ cầu thủ, ban huấn luyện và HLV, chúng tôi thấy rõ như vậy. Chúng tôi đều biết ông ấy đã chơi bóng bằng tay, nhưng không thể tin là trọng tài không thể quan sát được."
Getty/GOALTrọng tài Ali Bin Nasser chưa bao giờ tự trách mình sau quyết định sai lầm này. Cựu vua áo đen người Tunisia cho biết ông đã tin tưởng trọng tài biên Bogdan Dochev.
Bin Nasser chia sẻ với Olé vào năm 2001.
"Nếu theo dõi trận đấu thì Dochev rõ ràng là đứng ở một vị trí thuận lợi hơn.
Tôi cũng lưỡng lự, nhưng sau khi thấy trọng tài biên chạy lên khu vực vòng tròn giữa sân, tôi đã công nhận bàn thắng theo luật của FIFA [quyết định của trọng tài đứng ở vị trí thuận lợi hơn sẽ được xem xét trước]."
Thực tế, không phải ai theo dõi trận đấu này cũng hiểu rõ chuyện gì đã xảy ra. BLV Barry Davies, khi đang bình luận trận đấu cho đài BBC, ban đầu cũng nghĩ rằng các cầu thủ ĐT Anh lập tức khiếu nại với trọng tài vì lỗi việt vị của Maradona.
Trong khi đó, Terry Fenwick nhìn thấy rõ ràng tình huống đó và ông thậm chí đã chạy đến vị trí của Bin Nasser để phàn nàn. Glen Hoddle cũng không giữ được sự bình tĩnh giống như Fenwick.
Chứng kiến cảnh tượng này, cựu hậu vệ ĐT Argentina, Oscar Ruggeri nói với GOAL:
"Tưởng tượng nếu tình huống diễn ra ngược lại thì sao. Chúng tôi cũng sẽ rượt đuổi trọng tài như hôm đó.
Tuy nhiên, một số thành viên của đội bóng cũng nghĩ Diego đánh bại thủ môn bằng một cú đánh đầu. Diego thậm chí cũng nói là đó là một cú đánh đầu. Thật thú vị khi chứng kiến cảnh anh ấy ăn mừng.
Tôi và Tata (Jose Luis Brown) không cho phép chia vui ở đầu sân bên kia, bởi chúng tôi phải chạy nước rút 80 mét dưới cái nắng như đổ lửa.
Nhưng Diego đã nói với các cầu thủ còn lại là, 'Ăn mừng đi, ôm tôi đi!'"
Với Maradona, ông ban đầu cũng tỏ ra lo lắng khi một số đồng đội của ông tỏ ra ngờ vực với tình huống vừa xảy ra. Điều này có thể khiến 'cú đánh đầu' thành bàn của ông bị từ chối vì pha phạm lỗi trắng trợn như vậy.
Trong cuốn 'Cú chạm của Chúa', số 10 huyền thoại đã viết:
"Checho (Sergio Batista) chạy tới và hỏi tôi, 'Cậu ghi bàn bằng tay đúng không? Cậu dùng tay à?'.
Và tôi đáp, 'Câm mồm và tiếp tục ăn mừng đi!' Chúng tôi sợ bàn thắng bị từ chối, nhưng không có gì thay đổi cả"
Maradona chưa bao giờ thấy có lỗi với khoảnh khắc đó, một phần vì tình hình chiến sự tại thời điểm bấy giờ. Trận tứ kết năm đó diễn ra chỉ 4 năm sau cuộc chiến tranh Falklands. Đó là khi Argentina và Vương quốc Anh tranh giành hai vùng thuộc địa của người Anh ở Nam Đại Tây Dương.
Đội trưởng huyền thoại của Albiceleste khẳng định 'đó chỉ là bóng đá', nhưng cả tiền đạo ĐT Argentina Jorge Valdano và cựu tuyển thủ ĐT Anh Gary Lineker lại cho rằng bối cảnh chính trị cũng là một nguyên nhân khơi mào.
Getty/GOALTrong phim tài liệu của đạo diễn Asif Kapadia, Maradona cũng thừa nhận rằng, đánh bại ĐT Anh 'là một cảm giác tuyệt vời, một sự trả thù ngọt ngào trước người Anh' sau khi để mất las Malvinas.
Ông cũng tuyên với với các đồng đội là ông không hề thấy xấu hổ với việc ghi bàn bất hợp lệ như vậy, thậm chí đã đặt tên cho bàn thắng đó là 'Bàn tay của Chúa'.
Trên chương trình truyền hình 'La Noche del 10', ông nói:
"Tôi nói họ là, 'Những ai ăn cắp từ kẻ trộm sẽ được hưởng 100 năm tha thứ. Và người Anh đã gây ra quá nhiều thứ cho chúng ta..."
Việc chính trị hóa bàn thắng này đã khiến Shilton khó chịu. Ông thậm chí đã từ chối lời mời tham dự buổi ra mắt phim tài liệu về Maradona hồi năm ngoái.
Ông cũng cảm thấy cay đắng khi tên tuổi của mình cũng phần nào gắn liền với một trong những bàn thắng gây tranh cãi nhất lịch sử bóng đá. Lý do là bởi ông chưa bao giờ nhận một lời xin lỗi từ người gây ra.
Shilton nói trên The Guardian:
"30 năm sau trận đấu, có một số điều khiến tôi thấy vô cùng tự hào.
Có ba thứ thực sự nổi bật, đó là những trận đấu quan trọng trong sự nghiệp chơi bóng chuyên nghiệp, bởi điều đó phản ánh quãng thời gian chơi bóng lâu dài của tôi.
125 trận ra sân cho ĐT Anh cũng là một cột mốc đáng nhớ. Cột mốc còn lại chính là việc trở thành thủ môn có nhiều trận giữ sạch lưới ở cấp độ ĐTQG nhất, cùng với Fabien Barthez.
Tôi rõ ràng phải có thêm một kỷ lục nếu không phải bởi cái ông Maradona nào đó...
Tôi làm đủ mọi cách để ngăn chặn cú chạm bóng bằng tay đó và bức ảnh nổi tiếng kia cho thấy tôi ở gần quá bóng hơn là đầu của ông ta. Đó là lý do ông ấy phải dùng tay đấm bóng.
Người ta luôn nói là: 'Ồ, ông ấy bật cao hơn cả ông.' Ông ấy có nhảy cao hơn tôi đâu? Ông ấy chơi tiểu xảo mà.
Nên thật khó chịu khi bị gắn liền với khoảnh khắc đó..."
Shilton thậm chí còn cho rằng các cầu thủ Anh trải qua thêm một phen ngỡ ngàng sau khi Maradona ghi bàn thắng thứ hai, chỉ ba phút sau tình huống tai tiếng kể trên. Ông gần như đã vượt qua toàn bộ đội hình ĐT Anh sau màn độc diễn từ giữa sân.
Getty/GOALShilton thừa nhận:
"Bàn thắng đó là ví dụ điển hình cho những gì ông ấy làm được. Nhưng chúng tôi đã không phản ứng đúng đắn sau những gì đã xảy ra. Khi biết ai đó gian lận trong một trận đấu như vậy, các anh phải tức tối lắm.
Vì thế, chúng tôi đã không tập trung cho pha phòng ngự sau đó. Nhưng không thể ngăn cản được ông ấy. Maradona đã làm những gì hay nhất có thể."
Trong khi đó, Barnes khẳng định bàn thắng thứ hai của Maradona không liên quan gì tới pha mở tỷ số.
"Chúng tôi đều là những tuyển thủ quốc gia. Chúng tôi đã chơi bóng chuyên nghiệp được nhiều năm rồi, nên chúng tôi từng chứng kiến nhiều tình huống bất công kiểu vậy tại giải VĐQG, từ việc bàn thắng bị từ chối do phạm lỗi, việt vị hay đại loại vậy.
Do đó, với bất kỳ cầu thủ chuyên nghiệp nào, nếu nói họ bị phân tâm bởi bàn thắng bằng tay kia thì tôi khó chịu lắm. Ngụy biện như vậy cho bàn thua thứ hai chẳng có ý nghĩa gì.
Tôi không tin là pha bóng đó ảnh hưởng đến chúng tôi theo kiểu này. Vâng, đó là một sự bất công, nhưng không ảnh hưởng đến khả năng thể hiện của chúng tôi."
Có thể thấy, 'Bàn tay của Chúa' không ảnh hưởng gì đến Barnes, người được trao 16 phút trên sân với hy vọng thay đổi cục diện trận đấu.
Cầu thủ khi đó thuộc biên chế Watford sau đó đã kiến tạo để Lineker ghi bàn, từ một đường chuyền tuyệt đẹp bắt nguồn bên cánh trái. Bộ đôi này thậm chí đã suýt nữa tái hiện một bàn thắng tương tự ở những giây cuối cùng. Mặc dù vậy, sự xuất sắc của Julio Olarticoechea vẫn giúp Argentina bảo toàn được kết quả này.
Tất nhiên, việc ĐT Anh suýt nữa gỡ hòa chỉ khiến họ thấy tiếc nuối hơn mà thôi.
HLV Bobby Robson liên tục phàn nàn với quyết định của tổ trọng tài, trong khi Terry Butcher, Gary Stevens và Kenny Sansom lại phải chạm mặt Maradona khi được triệu tập lấy mẫu nước tiểu sau trận đấu.
Butcher chia sẻ với Daily Record.
"Ông ấy bước vào và là người cuối cùng chúng tôi muốn gặp. Ông ấy không nói được tiếng Anh còn chúng tôi không nói được tiếng Tây Ban Nha. Nhưng khi tôi hỏi ông ấy ghi bàn bằng đầu hay tay, thì ông ấy chỉ vào đầu.
Có lẽ do căn phòng khá nhỏ, ông ấy cũng sợ chúng tôi khi phải đối mặt với ba người Anh và chúng tôi không hề vui vẻ chút nào! Ông ấy đã chọn phương án an toàn, nhưng điều đó chỉ khiến tôi bực dọc hơn mà thôi.
Nếu ông ấy đến và nói, 'Tôi ghi bàn bằng tay đó. Tôi xin lỗi', thì tôi có lẽ đã lao vào đấm ông ta không chỉ 4, 5 mà thậm chí là 20 cú.
Nhưng tôi sẵn sàng trả thêm vài nghìn Bảng chỉ để ở lại căn phòng đó sau trận đấu, chỉ để làm vậy thôi."
Getty/GOALCòn Barnes lại không muốn hành xử ác ý với Maradona:
"Tôi không trách Maradona. Tôi trách trọng tài và trợ lý của ông ta vì không thấy pha bóng đó. Tôi không hề thù hận Maradona.
Maradona là cầu thủ xuất sắc nhất thế giới. Và tôi chỉ xem tất cả những gì ông ấy đã làm. Tất nhiên, tôi đã theo dõi trận đấu và nỗ lực hết mình.
Nhưng tôi thậm chí đã xem ông ấy khởi động. Xem cầu thủ xuất sắc nhất thế giới, có lẽ là từ trước đến nay, chuẩn bị cho trận đấu thực sự ấn tượng.
Và các anh biết không, bàn thắng thứ hai đâu có gì để bàn, đúng không? Ông ấy chạy từ giữa sân. Đó là siêu phẩm đáng được xem lại.
Hơn nữa, đâu phải chúng ta chưa thấy cầu thủ ghi bàn bằng tay bao giờ đâu. Chúng ta cũng đều thấy các cầu thủ như Michael Owen và Paul Scholes đều đã thử ghi bàn bằng cách đó.
Nhưng họ bị phát hiện vì họ không khôn ngoan như Maradona. Và trận tứ kết năm đó là show diễn của Maradona."
Với Valdano, cú đúp của đồng đội của ông đã phản ánh những phẩm chất hoàn toàn trái ngược nhau của thiên tài này, biến trận đấu trở thành 'huyền thoại theo một cách không ai ngờ tới'.
Dù sao đi nữa, trận đấu này cũng đã nâng tầm Maradona lên thành siêu sao, biến ông trở thành một trong những cầu thủ xuất sắc nhất lịch sử.
Liệu 'Bàn thắng của Chúa' có xứng đáng được nhắc tới? Chắc chắn rồi. Nhưng không thể phủ nhận rằng, bàn thắng này và siêu phẩm sau đó ít phút đã gây nên một cuộc tranh cãi nổi tiếng nhất thế giới.
Hodge, người đã giữ chiếc áo của Maradona và bán lại với giá 7,1 triệu Bảng (9 triệu USD) hồi đầu tháng 7/2022, đã nói:
"Tôi chưa bao giờ chứng kiến bàn thắng nào đẹp hơn và thật may mắn khi tôi có mặt trên sân tại thời điểm đó.
Sau này, khi kể với con cháu, tôi phải thốt lên rằng, 'Thấy anh chàng ở kia không, ông của các cháu đã gặp ông ta hai lần rồi đó. Và phải nói là ông ấy thật xuất sắc!"
Vẫn còn nhiều điều để nói về Maradona hơn là chỉ đề cập tới trận đấu tại thành phố Mexico, nhưng những gì tinh túy nhất đã được ông gói gọn trong ngày hôm đó.
Khoảnh khắc đó rõ ràng không thể nào bị lãng quên.
Ngay cả khi Maradona qua đời, truyền thông Anh vẫn gán ông với các tên gọi như 'kẻ phản diện', 'kẻ gian lận'. Daily Star thậm chí còn đăng một bài viết với tiêu đề "VAR ở đâu khi chúng tôi cần nó nhất". Trong khi đó, cả thế giới lại đang bày tỏ nỗi tiếc thương trước sự ra đi của ông.
Còn để nói trận đấu năm đó điên rồ như thế nào, chúng ta phải đề cập không chỉ một mà đến hai khoảnh khắc.