ĐT Việt Nam: Cơ hội, thử thách chờ đợi tại vòng loại thứ 3 World Cup 2022

Tính từ thời điểm nhận vị trí HLV trưởng vào tháng 10/2017 cho đến nay, HLV Park Hang-seo cùng đội tuyển Việt Nam tham dự 10 giải đấu từ giao hữu đến chính thức các loại. Đó là M-150 Cup 2017, U23 châu Á 2018, ASIAD 2018, Giao hữu Tứ hùng 2018, AFF Cup 2018, Asian Cup 2019, King’s Cup 2019, SEA Games 2019, Vòng loại thứ 2 World Cup 2022 và VCK U23 châu Á 2020. 

Vòng loại thứ 3 World Cup 2022 là chiến dịch thứ 11 mà nhà cầm quân Hàn Quốc cùng đội tuyển Việt Nam tham dự trong thời gian tới. Tất nhiên, so với 10 chiến dịch trước đó, đây là mặt trận khó khăn và đẳng cấp cao hơn cả. Bởi ngoài ở tầm cỡ ĐTQG, đó còn là nơi hiện diện của 12 đội châu Á mạnh nhất. Trong đó, 10 trong 12 đội chia nhau các vị trí trong top 10 đội tuyển hàng đầu châu lục. Nếu Việt Nam của ông Park từng nín thở ở VCK Asian Cup 2019 thì vòng loại thứ 3 Word Cup 2022 còn đáng sợ và mạnh hơn thế rất nhiều. 

Nhưng, đó cũng là chiến dịch mà HLV Park Hang-seo chờ đợi hơn cả. Ông đã thuyết phục được tất cả về khả năng của mình ở giải trẻ châu Á cũng như đấu trường Đông Nam Á. Và đây là thời điểm để HLV Park Hang-seo cho cả châu Á thấy về khả năng thao lược của mình khi sát cánh với đội tuyển Việt Nam ở một chiến dịch trong mơ – chiến dịch mà cả lịch sử bóng đá Việt Nam đã ấp ủ suốt hơn 2 thập kỷ.

Dưới thời HLV Park Hang-seo, dù có gặp Hàn Quốc, Nhật Bản, Iraq hay Iran, Việt Nam cũng chưa bao giờ thua với cách biệt 2 bàn trở lên trước đối thủ. Trước UAE có đội hình mạnh nhất và khát thắng nhất tại vòng loại thứ 2 World Cup 2022 vừa rồi, thừa nhận Việt Nam run rẩy trong 60 phút đầu tiên bởi sự chênh lệch về đẳng cấp, nhưng 15 phút cuối trận đấu cho thấy sự lỳ lợm của đội tuyển Việt Nam với minh chứng là 2 bàn thắng. 

HLV Park Hang-seo biến Việt Nam trở thành một tập thể không biết sợ. Họ có thể dao động bởi sự chênh lệch đẳng cấp trong một quãng thời gian nào đó, nhưng xét về tổng thể, Việt Nam chưa bao giờ bị vỡ trận trước đối phương. Vòng loại thứ 3 World Cup 2022 với hàng loạt đối thủ mạnh của châu Á sẽ là dịp để Việt Nam một lần nữa thử xem bản lĩnh của mình đến nhường nào. 

Điều thứ hai có lợi cho đội tuyển Việt Nam chính là sự nâng tầm trong tư duy và chiến thuật. Năm 2007, Việt Nam bắt đầu có những trận đấu nghiêm túc ở một giải đấu quy củ với các đội hàng đầu châu Á. Khi ấy, Việt Nam thua kém đối thủ về thể chất, về tổ chức kỷ luật.

15 năm sau, những thua kém ấy thu hẹp đáng kể. Nhưng bóng đá, đặc biệt là chiến thuật, kỹ chiến thuật luôn thay đổi và vận hành không ngừng. Những khuyết điểm của các cầu thủ Việt Nam khi đối đầu với những đội hàng đầu châu Á về đẳng cấp, kỹ thuật, khả năng nhận định tình huống  xuất hiện một cách rõ rệt.

Xuân Trường có thể là một cầu thủ giỏi ở Việt Nam cũng như tầm Đông Nam Á. Nhưng anh vẫn dễ dàng bị các tiền vệ UAE qua mặt trong các tình huống đối đầu 1-1 và khai thác khoảng trống phía sau lưng với tần suất liên tục. Quang Hải thuộc diện cầm bóng tốt ở Việt Nam. Thế nhưng anh cũng chẳng thể lên bóng nổi quá nửa sân khi các tiền vệ UAE đánh chặn rất tốt.

Không phải lúc nào Việt Nam cũng gặp những đội hàng đầu châu Á một cách thường trực. Phải thừa nhận, vòng loại World Cup 2022 là mặt trận thử thách nhất và khó khăn nhất dành cho thầy trò HLV Park Hang-seo cũng như trong lịch sử bóng đá Việt Nam. Trước đó, Việt Nam đôi lúc gặp những đội từ mạnh đến rất mạnh của châu Á trong giai đoạn tương ứng. Và mỗi trận đấu đó, Việt Nam đều vỡ ra một bài học để tiến thêm một bước đường dài. 

Rõ ràng, đội tuyển Việt Nam không mơ đến việc chen chân vào top 4 hay giành vé vớt để dự World Cup 2022. Đó là câu chuyện của 11 đội còn lại ở vòng loại này. Với Việt Nam, vào đến vòng đấu này cũng đã là kỳ tích. Nhưng điều quan trọng, thầy trò Park cư xử và tận dụng kỳ tích này thế nào cho những mục tiêu của bản thân, của cả một nền bóng đá Việt Nam có thể chịu sự chi phối trong những năm tới. Mà điển hình trong đó chính là cơ hội chuẩn bị cho giấc mơ World Cup 2026, khi châu Á lấy từ 7-8 đội tham dự giải. 

Cũng có nghĩa, nếu như Việt Nam nghiêm túc với World Cup 2026, chúng ta cần ít nhất thể hiện bản lĩnh rằng mình có thể lấy được vị trí thứ 4 chung cuộc ở bảng đấu của mình. Hoặc chí ít, Việt Nam phải đứng ở hạng 5, tức là ở sát mốc có thể dự VCK World Cup 5 năm sau đó. Điều đó có khả thi hay không? Bóng đá thì chưa biết rõ. Nhưng dưới bàn tay của thầy Park, Việt Nam cũng cho thấy ngay cả khi thất bại thì lối chơi của Việt Nam cũng rất chủ động thay vì chịu trận và vỡ trận hoàn toàn. Trận đấu với UAE là một điển hình như thế. 

Bên cạnh đó, vòng loại thứ 3 World Cup cũng là cơ hội để nhiều cầu thủ Việt Nam có tấm vé thông hành ra nước ngoài thi đấu. Đặng Văn Lâm đã đến Muangthong United sau Asian Cup. Nguyễn Công Phượng cập bến Sint Truidense cũng từ giải đấu này. Theerathon Bunmathan vươn tầm châu Á cũng đến từ thành công của Thái Lan ở vòng loại World Cup cách đây 4 năm về trước. Quả thực, không thể kỳ vọng Việt Nam tạo ra địa chấn, nhưng vẫn có thể hy vọng vào những kết quả đem đến cho đội tuyển những cơ sở cho tương lai. 

Đi một ngày đàng, học một sàng khôn. Cầu thủ Việt Nam đương nhiên học được nhiều điều trước những đối thủ mạnh. Biết đâu đấy, cánh cửa xuất ngoại một lần nữa được mở ra, một cách thực sự với đội tuyển Việt Nam sau vòng loại thứ 3 World Cup này. Theerathon Bunmathan, Teerasil Dangda cũng từ đấu trường này mà đưa sự nghiệp của bản thân lên một tầm cao mới.

Song song với những cơ hội, đội tuyển Việt Nam cũng sẽ phải đối diện với những thách thức. Ở vòng loại thứ 2 World Cup 2022, với tâm thế cửa dưới hoàn toàn, đội tuyển Việt Nam khó lòng thi đấu với thế trận đôi công trước những “gã khổng lồ” châu Á. Việc Việt Nam phải thi đấu theo diện phòng ngự phản công, hạn chế số bàn thua và sức ép đến từ đối thủ là một kịch bản dễ đoán.

Nhưng đó là câu chuyện ở vòng loại thứ 3 World Cup 2022 với đội tuyển Việt Nam, nơi mà Quế Ngọc Hải cùng các đồng đội chỉ được xếp ở diện cửa dưới. Những trận đấu của vòng loại thứ 3 World Cup sẽ diễn ra trong tháng 9, 10 và 11. Trong khi đó ở cuối tháng 11 và đầu tháng 12, đội tuyển Việt Nam sẽ trở lại với đấu trường AFF Cup. Đó là giải đấu mà Việt Nam bước vào tâm thế của một nhà đương kim vô địch. 

Vô hình trung, đội tuyển Việt Nam sẽ phải thi đấu với một cách chơi khác so với khi thi đấu ở vòng loại World Cup. Họ sẽ phải đẩy cao đội hình, trong bối cảnh các đối thủ chấp nhận chơi cửa dưới để phòng ngự phản công. Từ một đội bóng chơi theo kịch bản số đông nơi sân nhà và rình rập chờ cơ hội, Việt Nam buộc phải đẩy sang một cách chơi khác là đẩy số đông lên phần sân đối phương và tạo ra cơ hội. 

HLV Park Hang-seo với ngần ấy cầu thủ trong tay sẽ phải chuẩn bị 2 lối chơi đối lập để phục vụ cho đội tuyển Việt Nam ở hai đấu trường khác nhau. Điều đó chẳng khác nào bắt ông Park vẽ hai hình đa giác với 2 tay khác nhau cùng một thời điểm cả.

Lại nói về câu chuyện chiến thuật, sơ đồ 3 trung vệ với các biến thể 3-5-2 và 3-4-3 đang làm mưa làm gió tại EURO 2020 vì tính linh hoạt và hiệu quả. HLV Park Hang-seo cũng liên tục tạo nên những nét mới trong sơ đồ 3 trung vệ của mình, với những mảng miếng đa dạng.

Tuy nhiên, sơ đồ hiện đại ấy đang xây dựng trên một bộ khung đã cũ, thiếu đi những phát hiện mang tính đột phá để tạo nên bước ngoặt lớn cho đội tuyển Việt Nam. Ở 3 trận đấu cuối của vòng loại World Cup thứ 2, người ta thấy bộ khung của ĐTQG với những con người quen mặt chơi không thật sự thuyết phục, dù Việt Nam vẫn đảm bảo mục tiêu về điểm số và giành quyền đi tiếp. 

Trên thực tế, bất cứ HLV nào trên thế giới dẫn dắt một đội tuyển quốc gia cũng không thể thay máu lực lượng một cách đột ngột cả. HLV Park Hang-seo dù có muốn hay không cũng khó lòng thoát khỏi quy luật ấy. Nhà cầm quân Hàn Quốc cho đến nay vẫn tin dùng vào dàn quân đã gắn bó với mình suốt 4 năm qua.

Và tất nhiên, không phải ai trong số họ miễn nhiễm với chấn thương hay duy trì liên tục phong độ cao của mình. Sai số đó hiện diện một cách rõ ràng ở 3 trận cuối vòng loại World Cup 2022. Những cầu thủ như Văn Đức, Quang Hải, Xuân Trường,… đều thi đấu phập phù, thậm chí Văn Đức còn gây thất vọng lớn.