Getty/Goal compositeTiêu chuẩn đủ điều kiện tham gia đội tuyển quốc gia FIFA đã trở thành chủ đề bàn tán trong những năm gần đây khi các cầu thủ thực hiện quyền thay đổi đội tuyển mà họ cống hiến.
Có rất nhiều ví dụ nổi bật về những cầu thủ đã chuyển sang một ĐTQG khác dù thành danh ở các cấp độ trẻ.
Trong một số trường hợp, các cầu thủ thậm chí đã chơi cho ĐTQG ở những giải đấu hàng đầu nhưng vẫn 'quay xe', khiến nhiều người hâm mộ tức giận và thất vọng.
FBNVMột số quốc tịch có thể cho phép cầu thủ thi đấu cho nhiều hiệp hội đại diện. Ví dụ, tại Vương quốc Anh có bốn "quốc gia thành viên" - Anh, Scotland, Wales và Bắc Ireland - nhưng chỉ có một quốc tịch áp dụng cho các đội này: Anh.
Có một số quốc tịch bao gồm nhiều đội tuyển quốc gia, một số trong đó có thể thấy trong bảng dưới đây.
Tuy nhiên, nếu bạn có một trong những quốc tịch này, không đơn giản là bạn có thể tự do lựa chọn đội nào mình muốn thi đấu; cầu thủ phải đáp ứng một số tiêu chí nhất định. Điều 6 quy định các trường hợp như sau:
"Cầu thủ đủ điều kiện đại diện cho nhiều hiệp hội do quốc tịch của mình theo Điều 5, chỉ có thể thi đấu quốc tế cho một trong các hiệp hội này nếu, ngoài việc có quốc tịch liên quan, họ đáp ứng ít nhất một trong các điều kiện sau:
a) Sinh ra trên lãnh thổ của hiệp hội liên quan;
b) Mẹ đẻ hoặc cha đẻ sinh ra trên lãnh thổ của hiệp hội liên quan;
c) Bà hoặc ông sinh ra trên lãnh thổ của hiệp hội liên quan;
d) Đã sinh sống liên tục trên lãnh thổ của hiệp hội liên quan ít nhất hai năm."
Như có thể thấy từ Điều 6.1, cầu thủ phải sinh ra ở một quốc gia, có mối liên hệ huyết thống với quốc gia đó hoặc đã sống ở quốc gia đó trong một khoảng thời gian nhất định.
Điều thú vị là Điều 6.2 nêu rõ: "...các hiệp hội có chung quốc tịch có thể thỏa thuận xóa bỏ hoàn toàn hoặc sửa đổi mục (d) của khoản 1 Điều này để quy định thời hạn dài hơn. Các thỏa thuận đó phải được nộp và phê duyệt bởi Hội đồng." Bốn "quốc gia thành viên" của Anh gần đây đã chọn xóa bỏ mục này.
GettyĐiều 7 đề cập đến các cầu thủ nhập quốc tịch mới để thi đấu cho một đội tuyển quốc gia và sử dụng hầu hết các tiêu chí tương tự như Điều 6.1, chỉ khác ở mục (d). Trong Điều 7, điều kiện ở mục (d) nêu rằng cầu thủ sẽ đủ điều kiện thi đấu cho đội tuyển nếu "đã sống liên tục ít nhất năm năm sau khi đủ 18 tuổi trên lãnh thổ của hiệp hội liên quan."
Getty ImagesNếu cầu thủ muốn thay đổi đội tuyển quốc gia, họ phải tuân thủ Điều 8 của Quy chế. Chỉ những cầu thủ có: nhiều hơn một quốc tịch; nhập quốc tịch mới; hoặc đủ điều kiện đại diện cho nhiều hiệp hội do quốc tịch của họ mới có thể thay đổi đội tuyển quốc gia.
Điều 8.1 giải thích rằng những cá nhân như vậy có thể "chỉ một lần" yêu cầu thay đổi hiệp hội đội tuyển quốc gia của họ, với các điều kiện sau:
"a) Họ chưa thi đấu trận nào (toàn bộ hoặc một phần) trong giải đấu chính thức ở cấp độ "A" quốc tế cho hiệp hội hiện tại, và tại thời điểm lần đầu tiên xuất hiện toàn bộ hoặc một phần trong trận đấu quốc tế chính thức cho hiệp hội hiện tại, họ đã có quốc tịch của đội tuyển mà họ muốn thi đấu.
b) Họ không được phép thi đấu cho hiệp hội mới trong bất kỳ giải đấu nào mà họ đã thi đấu cho hiệp hội trước đó."
Nói tóm lại, điều đó có nghĩa là việc thay đổi không thể xảy ra nếu cầu thủ đã khoác áo đội tuyển quốc gia cấp cao trong trận đấu quốc tế chính thức, chẳng hạn như vòng loại World Cup. Do đó, các trận giao hữu cấp cao không được coi là đủ để ràng buộc cầu thủ với một hiệp hội.
Để thay đổi hiệp hội, cầu thủ phải "nộp yêu cầu bằng văn bản có căn cứ" cho tổng thư ký FIFA và Ủy ban Tư cách Cầu thủ của cơ quan quản lý sẽ đưa ra quyết định về yêu cầu đó. Khi yêu cầu được nộp, cầu thủ không đủ điều kiện thi đấu cho bất kỳ đội tuyển quốc gia nào cho đến khi tất cả giấy tờ được xử lý xong.
Theo Điều 8.2, trong trường hợp ngoại lệ khi cầu thủ đã thi đấu cho một đội tuyển quốc gia, vĩnh viễn mất quốc tịch mà không có sự đồng ý hoặc trái với ý muốn của họ, có thể yêu cầu thay đổi hiệp hội sang hiệp hội khác mà họ có quốc tịch. Một ví dụ về trường hợp này có thể áp dụng là sự tan rã của một quốc gia thống nhất trước đây.
Việc thi đấu cho nhiều đội tuyển quốc gia đã diễn ra trong nhiều thập kỷ, nhưng FIFA đã tìm cách cấu trúc nó chặt chẽ hơn trong những năm gần đây, từ đó giảm thiểu nguy cơ lợi dụng một cách tiêu cực.
Một số cầu thủ nổi tiếng nhất trong lịch sử bóng đá đã khoác áo nhiều đội tuyển quốc gia khác nhau. Alfredo di Stefano nổi tiếng đã thi đấu cho Argentina, Colombia và Tây Ban Nha, trong khi Ferenc Puskas đại diện cho cả Hungary và Tây Ban Nha.
Gần đây hơn, việc Diego Costa chuyển từ Brazil sang Tây Ban Nha đã gây xôn xao, trong khi Anh bị sốc khi mất Wilfried Zaha vào tay Bờ Biển Ngà.
Bảng dưới đây cho thấy một số cầu thủ hiện đại đã thi đấu cho một hiệp hội (đôi khi ở cấp độ cao) trước khi chuyển sang hiệp hội khác.
Điều thú vị là có những ví dụ về anh em trong cùng một gia đình thi đấu cho các đội tuyển quốc gia khác nhau.
Jerome Boateng (Đức) và Kevin Prince Boateng (Ghana) là một cặp như vậy. Tiền vệ Arsenal Granit Xhaka thi đấu cho Thụy Sĩ và đã đối đầu với anh trai Taulant, người thi đấu cho Albania, tại Euro 2016.
Do bản chất của xã hội toàn cầu, có rất nhiều ví dụ về các cầu thủ có nhiều hơn một quốc tịch và thường có những cuộc tranh luận ở một số quốc gia về việc ai có thể thi đấu cho họ.
Đội tuyển Pháp vô địch World Cup 1998 thường được coi là một ví dụ về tính đa văn hóa trong bóng đá, với những cầu thủ như Patrick Vieira và Marcel Desailly sinh ra ở Senegal và Ghana, trong khi cha mẹ của Zinedine Zidane di cư từ Algeria đến Pháp.
AFCCần nói rõ rằng không có quy định chính thức nào trong điều lệ FIFA được gọi là "Luật Ông Bà".
Thuật ngữ này là cách gọi không chính thức để chỉ các phần trong quy định của FIFA (Điều 6 và 7) cho thấy nguồn gốc của cầu thủ (cha mẹ và ông bà) có thể cho phép họ thi đấu cho một đội tuyển quốc gia.
Thuật ngữ này được sử dụng rộng rãi trong truyền thông thể thao và vẫn tồn tại cho đến ngày nay, nhưng nó hoàn toàn là một cách nói thông tục.