YORUM | Ali Murat Hamarat @alimhamarat
Öncelikle girizgâhı beyaz noktadan yapmalı. Bugüne kadar yapılan 31 turnuvada, sonucu sekiz defa seri penaltı atışlarının belirlediğini biliyor muydunuz? Dünya Kupası'nda iki, Asya Kupası'nda iki, Avrupa Şampiyonası'nda ise sadece bir kez yaşanan bir senaryo, adeta Afrika'da haber değeri taşımıyor; sinirlerine hâkim olan taçlanıyor.
Madem nefeslerin tutulduğu anla başladık, 1992 yılındaki finale geri dönelim... Fildişi Sahili ile Gana, futbolseverlere bir ilki yaşatıyordu. Gol sesi çıkmayan mücadelede şampiyonu seri penaltılar belirlerken, tam 24 atış yapılmıştı. Tarihte ilk kez büyük bir organizasyonda, tüm futbolcular beyaz noktanın başına gelirken, gülen 11-10'lık skorla Fildişi olmuştu.
Tesadüf bu ya, iki ülke 23 sene sonra yine finalde buluşuyor, bu oyuna gönül verenler bir dejavu yaşıyordu. Golsüz biten karşılaşma yine penaltılara kalmış, bu sefer taraflar kısa kesmişti! Kazanan değişmezken, bu sefer şampiyon 22 vuruşla belli olmuştu... İşin garibi, ilk iki atışta tabelayı değiştiremeyen Fildişi, sonraki dokuz penaltıda hata yapmamıştı. Bu sonuçla Herve Renard, iki ayrı ülkeyle zafere ulaşan ilk teknik direktör olmuştu.
Getty Images
Seri penaltı atışları, Uluslararası Futbol Birliği Kurulu (IFAB) tarafından 27 Haziran 1970'te kabul edilse de organizasyonlarda kullanılmaya başlanması zaman almıştı. İşte o yüzden 1974'teki Afrika Uluslar Kupası tarihe geçiyordu. 12 Mart'ta Zaire ile Zambiya yenişemiyordu. 120. dakikada ağları bulan Brighton Sinyangwe, tarafların iki gün sonra yine buluşmasını sağlamıştı. Turnuvanın gol kralı Ndaye Mulamba ilk maçtaki tarifeyi uyguluyor, iki defa ağları sarsıyordu. Karşı taraf bu sefer karşılık veremeyince, tarihin tek tekrarlanan Afrika Uluslar Kupası finaline böylece nokta konuyordu.
1996'da organizasyon Güney Afrika'daydı. Irkçı apartheid rejiminin noktalanmasından sonra kanatlanan ülke, düzenleyeceği organizasyonda zafer istiyordu. Bir yıl önce yine aynı topraklarda rugby dünya şampiyonu olarak taçlanmış olan ev sahibi, bu sefer de siyahların oyununda kupa kaldırmayı hedefliyordu. Yıllarını hapiste geçirdikten sonra devlet başkanlığı koltuğuna oturan Nelson Mandela, yine istediğini alacak mıydı?
Grubu Mısır'ın önünde lider bitiren Güney Afrika'da John Lesiba Moshoeu yıldızlaşıyordu. Bir döneme damgasını vuran orta saha oyuncusu, takımını sürüklüyordu. Johannesburg'daki finalde Mark Williams'ın attığı iki golle Tunus'u deviren ev sahibi mutlu sona ulaşmıştı. Kaptan Neil Tovey'in kupayı kaldırdığı anda, Mandela'nın mutluluğu unutulmazdı.
Firavunların topraklarındaki 2019 Afrika Uluslar Kupası’nın finalinde, kupada hiç mutlu sona ulaşamamış, en son 2002’de finale kadar yükselen ancak penaltılarda Kamerun’a kaybeden Senegal mi; yoksa 29 yıl önce müzesine götürdüğü kupaya hasret Cezayir mi galip gelecek?
