Man Utd đã lãng phí tài năng của Wilfried Zaha như thế nào?

Zaha đã gây ấn tượng trong ở Championship trong màu áo Crystal Palace, ở mùa giải 2012-2013. Con trai của Sir Alex Ferguson là Darren khi đó là HLV của Peterborough. Đội bóng của ông vừa bị Zaha ‘hủy diệt’ trong trận thua 1-2 trên sân nhà. Dù buồn vì thua trận nhưng HLV Darren vẫn gọi điện cho bố ngay sau trận: "Cậu nhóc này đáng chú ý lắm! Cậu ta có tất cả những phẩm chất mà bố đang tìm."

Vài tuần sau đó, Zaha gặp HLV Ferguson và Sir Bobby Charlton tại một khách sạn ở London để bàn về việc chuyển đến United. Đến cuối tháng 1/2013, anh đã hoàn tất việc chuyển nhượng. Hợp đồng cho phép anh tiếp tục thi đấu ở Palace theo dạng cho mượn cho đến cuối mùa giải.

Zaha tiếp tục pho diễn tài năng của mình để đưa Palace tới trận chung kết play-off với Watford. Anh mang về quả penalty và Kevin Phillips đã tận dụng cơ hội để đưa CLB trở lại Premier League.

Tuy nhiên, tương lai của Zaha tại United đã gặp một trở ngại không mong đợi. HLV Ferguson thông báo giải nghệ. Đội ngũ trợ lý của ông cũng rời đi. Và người kế nhiệm David Moyes thì chịu sức ép phải thành công ngay lập tức nên chẳng thể mạo hiểm với một cầu thủ 20 tuổi chưa có kinh nghiệm ở Premier League.

HLV Moyes đã cho Zaha ra sân trong trận Community Shield gặp Wigan nhưng thay thế anh chỉ sau 60 phút, với thái độ không hài lòng ra mặt. Zaha chỉ được đá chính một trận nữa, trong chiến thắng Norwich ở Cúp Liên đoàn. Theo nguồn tin của The Athletic, Zaha và HLV Moyes hầu như không nói chuyện với nhau suốt mùa giải.

Zaha đã chia sẻ về giai đoạn khó khăn tại United trong một cuộc phỏng vấn năm 2021 với Financial Times và tiết lộ rằng anh cảm thấy HLV Moyes đã không tin tưởng mình ngay từ đầu. Tiền vệ này cảm thấy cô đơn ở Old Trafford.

"Khi đến đó, tôi nghĩ mọi thứ sẽ tốt đẹp. Nhưng rồi, tôi gặp phải một HLV chẳng quan tâm gì đến mình. Tôi bị sốc và tự hỏi mình phải làm gì bây giờ," anh nói. "Ngay cả khi đó, tôi cũng không đến văn phòng của HLV để hỏi tại sao không được ra sân. Tôi không tự tin để làm những việc đó. Đơn giản là chấp nhận và hy vọng rằng ông ấy sẽ đổi ý."

Zaha cũng cảm thấy rằng khi Man United bắt đầu sụp đổ dưới thời Moyes, anh đã "bị lãng quên". Vị chiến lược gia này tiếp tục lờ Zaha đi và đặt niềm tin vào ngôi sao trẻ Adnan Januzaj từ lò đào tạo của CLB. Vào tháng Một, Zaha được cho mượn tới Cardiff, nơi mà Ole Gunnar Solskjaer làm HLV. Cầu thủ này cũng chỉ được ra sân đá chính trong 5 trận và Cardiff xuống hạng vào cuối mùa giải.

Tài năng của Zaha là không cần bàn cãi. Song, anh còn quá trẻ và chưa từng ở xa nhà. Việc chuyển đến Manchester cách đó 200 dặm là cú sốc với cầu thủ trẻ này. Anh thừa nhận mình không có bạn, chỉ ngồi xem TV ở nhà buổi tối và ăn bánh croissant.

"Chắc không nhiều người biết là tôi chưa từng đi xa khỏi khu vực phía nam London. Thế rồi một ngày, tôi phải chơi bóng với áp lực của một đội vô địch," anh chia sẻ với The Financial Times.

"Áp lực và việc phải xa nhà rất kinh khủng. Tôi còn chẳng biết nấu ăn. Những vấn đề ngoài sân cỏ ấy làm cho mọi thứ trở nên khó khăn hơn. Gia đình có đến thăm tôi nhưng rồi họ cũng về London. Khi họ về, tôi lại chìm trong cảm giác cô đơn lạc lõng. Tôi ở một nơi không thuộc về mình, không được thi đấu… Cuộc đời tôi u ám thê lương."

Mọi chuyện chưa dừng lại! Trên MXH lúc đó rộ lên tin đồ Zaha không được ra sân ở Man United vì ngủ với con gái của HLV Moyes. CLB cũng chẳng lên tiếng đính chính hay bảo vệ Zaha. Điều đó khiến anh chìm vào trầm cảm.

"Rõ ràng, thi đấu cho United không dễ. Vì thế, tôi không được ra sân thường xuyên. Song, tôi không hối tiếc về vì nó đã làm tôi mạnh mẽ hơn. Tôi cảm thấy mình có thể đối mặt với bất cứ khó khăn nào," anh chia sẻ với tạp chí Shortlist Magazine vào năm 2018.

"Tôi đã trải qua rất nhiều sóng gió ở United và cả ĐT Anh. Có tin đồn rằng lý do tôi không được ra sân ở United vì đã quan hệ với con gái của David Moyes. Chẳng ai ở CLB muốn lên tiếng xóa bỏ tin đồ. Ở tuổi 20, tôi một mình vật lộn với khó khăn. Tôi sống ở Manchester một mình, xa gia đình. CLB kiểm soát nơi tôi sống. Họ không cho tôi xe hơi riêng như các cầu thủ khác. Tôi sống trong địa ngục một mình và tự nhủ: Đây là thứ làm mình mạnh mẽ hơn.

"Khi khoác áo United, tôi có tiền nhưng lúc nào cũng buồn bã và suy sụp. Khi thấy bạn là cầu thủ nổi tiếng, có tiền, mọi người cũng thay đổi cách đối xử với bạn."

HLV Moyes bị sa thải vào tháng 4/2014, nhưng người kế nhiệm Louis van Gaal cũng không đưa Zaha vào kế hoạch của ông. Cùng mùa Hè năm đó, CLB chiêu mộ Angel di Maria với mức phí kỷ lục 60 triệu Bảng Anh. HLV Van Gaal khuyến khích Zaha chơi ở vị trí tiền đạo cắm vì ông đã có Di Maria và Ashley Young ở vị trí tiền vệ cánh trái.

Zaha chỉ có hai cơ hội trong thời gian chuẩn bị tiền mùa giải. Anh vào sân từ ghế dự bị trong các trận giao hữu với Inter và Real Madrid. Sau một buổi tập trở , anh được Van Gaal khuyên nên tìm CLB mới. Zaha biết ơn Van Gaal vì sự thẳng thắn và anh rất "nhẹ nhõm" khi rời đi.

Anh trở về Palace và ghi bàn ngay trong trận đầu tiên. Đó là bàn gỡ hòa ở phút 95 trong trận hòa 3-3 trước Newcastle. Pha ăn mừng của anh vỡ òa không chỉ vì giữ lại 1 điểm cho CLb mà còn là bởi anh đã trở lại nơi mà mình thuộc về và được trân trọng.

Cả Van Gaal và Moyes đều là những HLV giỏi. Tuy nhiên, họ không có khả năng quản lý cầu thủ như Sir Alex. Vị chiến lược gia huyền thoại này đã Cristiano Ronaldo và Wayne Rooney từ cầu thủ tiềm năng lên tầm siêu sao.

HLV cũ của Zaha tại Palace, Ian Holloway, tin rằng HLV Ferguson đã từng rất quan tâm đến Zaha. "Sir Alex rất thích tài năng của cậu ấy. Ông ấy từng kiên nhẫn với Ronaldo khi anh ta vừa mới đến", Holloway chia sẻ với The Athletic. "Tài năng của Wilf cũng tương tự như Ronaldo thời trẻ và rất cần sự hướng dẫn và bảo vệ từ Sir Alex. David Moyes không thể cho cậu ta điều tương tự."

Tuy nhiên, không nên đổ lỗi cho Moyes và Van Gaal về sự thất bại trong việc sử dụng Zaha. United nên có một kế hoạch sử dụng cầu thủ trị giá 10 triệu Bảng, thay vì mặc kệ cậu ta cho HLV kế nhiệm Sir Alex Ferguson.

Và đó là vấn đề mà Man United đã gặp sau khi vị HLV huyền thoại của họ rời đi. Sir Alex được trao quyền lực tuyệt đối và đã quản lý mọi mặt của đội bóng rất khắt khe. Nhưng Moyes và Van Gaal thì không có đủ kinh nghiệm để phụ trách sâu rộng như thế. Họ cũng không có kế hoạch kế nhiệm mà chỉ đơn giản được bàn giao công việc. Mãi đến năm 2021, CLB mới bổ nhiệm Giám đốc bóng đá đầu tiên, John Murtough.

United mất thêm một nhân vật quan trọng khác vào mùa Hè 2013: Giám đốc điều hành David Gill. Người kế nhiệm của ông là Ed Woodward, một nhà đầu tư tài chính đã thăng tiến trong CLB nhờ thành công trong việc ký kết các thỏa thuận thương mại. Tuy nhiên, Woodward không có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý chuyên môn thể thao và cũng chẳng có kế hoạch cho Zaha. Vì vậy, một chàng trai trẻ giàu tiềm năng đã được CLB cho phép rời đi.

Cách đây đúng 10 năm, Zaha gặp khó khăn trong việc thích nghi với Manchester United. Tuy nhiên, Zaha đã trở lại mạnh mẽ và hiện tại là ngôi sao của Galatasaray, CLB lớn nhất và thành công nhất của Thổ Nhĩ Kỳ.

"Người ta hỏi tôi liệu tôi có hối tiếc không. Không, đó là quãng thời gian để tôi học hỏi. Tôi trưởng thành hơn trong suy nghĩ," anh nói trên podcast On The Judy. "Tôi đã gặp một số cầu thủ tuyệt vời, một số người tuyệt vời, và tôi rất vui vì đã đến Man Utd. Tôi không hối tiếc."

Tuy nhiên, Manchester United vẫn chưa có nhiều thay đổi sau 10 năm. Họ chưa từng vô địch Premier League sau khi HLV Ferguson rời đi vào năm 2013. Hiện tại, Quỷ Đỏ còn đang có khởi đầu tồi tệ nhất trong 34 năm qua ở Ngoại Hạng Anh.

Và Quỷ Đỏ vẫn gặp vấn đề lớn với việc phát triển tài năng của các cầu thủ trẻ. Hãy nhìn vào Jadon Sancho, người bị loại khỏi đội vì chỉ trích HLV Erik ten Hag. Có vô số ví dụ khác về những cầu thủ đến United với tương lai rực rỡ nhưng đã bị lãng phí tài năng, như Alexis Sanchez, Shinji Kagawa, Henrikh Mkhitaryan, Paul Pogba, Di Maria, Donny van de Beek, Radamel Falcao, Memphis Depay, Romelu Lukaku hoặc Harry Maguire.

Tất cả đều là những tài năng xuất sắc đã chứng minh trước khi đến United hoặc ‘rũ bùn đứng dậy sáng lòa’ sau khi rời đi. Quả thực một số cầu thủ có thái độ ‘ngôi sao’ hoặc không phù hợp với môi trường bóng đá Anh. Nhưng chẳng ngoa khi nói: Manchester United là nơi dập tắt các tài năng. Zaha may mắn vì đã thoát ra kịp thời.