Futbolun içindeki, sürekli evrimleşen çok sayıda farklı taktiksel yaklaşım, teknik direktörleri sahadaki bilmeceyi çözmek için yaratıcı olmaya zorluyor.
Gegenpressing, son dönemde Almanya, İngiltere ve daha birçok ülkede popüler hale gelen bir oyun tarzı.
Peki gegenpressing nedir, kim tarafından icat edildi ve hangi takımlar tarafından kullanılıyor? GOAL sizi bu soruların yanıtlarıyla buluşturuyor.
Gegenpressing nedir & taktik nasıl işliyor?
'Kontra pres' teriminin Almanca karşılığı olan Gegenpressing, Jürgen Klopp idaresindeki Borussia Dortmund ve Liverpool takımları tarafından popüler hale getirilen bir taktik. Modern gegenpressing'in yaratıcısı ise birçoklarına göre Alman teknik adam Ralf Rangnick.
Yaklaşımın temelinde rakibe sadece pres yapmaktan öteye geçip, bunu top rakip sahadayken ekstra bir dikkat ve çabayla yapmak, yani kısacası, karşı atağa karşılık vermek yatıyor.
Bu strateji, topu çıkarmaya çalışan rakip savunmacıları hataya zorlamak için hızlı şekilde baskı yapılmasına dayanıyor. Bu da hücum oyuncularının ciddi miktarda koşmasını gerektiriyor.
Klopp şöyle açıklıyor:
"Gegenpressing topu rakip kaleye daha yakın bir noktada kazanmanızı sağlıyor. Müsait bir pozisyona sadece bir pas uzaklıktasınız. Dünyadaki hiçbir oyun kurucu iyi sonuç vermiş bir gegenpressing kadar etkili olamaz. İşte gegenpressing bu yüzden önemli."
GettyYoğun prese dayalı oyun rakip savunmanın zayıf halkalarını hedef alıyor - örneğin topu iyi kullanamayan savunma oyuncuları - ve risklerin dikkatli şekilde hesaplanmasını gerektiriyor.
Gegenpressing'de üst düzey presi maçın geneline yaymak önemli olsa da, oyuncuların enerjiden tasarruf etmek için ne zaman geri çekileceklerini bilmeleri gerekiyor. Oyuncuları tamamen yorar ya da sakatlığa açık hale getirirseniz sistem işleyemez.
Gegenpressing'i verimli şekilde uygulamak için, rakibin hatalarını kritik bir pas veya usta işi bir son vuruşla değerlendirebilecek kadar yaratıcı, aynı zamanda hızlı ve fit bir ileri üçlü gerekiyor.
Liverpool'un Sadio Mane, Roberto Firmino ve Mohamed Salah'tan oluşan hücum üçlüsü bu stilin simgesi haline geldi. 2019'da Şampiyonlar Ligi'ni kazanan Liverpool, Pep Guardiola idaresindeki Manchester City'nin antidotu kimliğine büründü.
Ancak gegenpressing'de oyunculara verilen görevler sadece hücum hattıyla sınırlı değil. Öndeki presi desteklemek ve rakibin pas opsiyonlarını kısıtlamak için tüm takım doğru şekilde pozisyon almak zorunda.
Kolektif bir şekilde yapılan presin arkasında yatan mantık, karşı pres sayesinde kontratakta daha fazla hücum seçeneğinin oluşması. Bekler Andy Robertson ve Trent Alexander Arnold ileride konumlanırsa, top kazanıldığında öldürücü ortalar yapmak için uygun pozisyonda olacaklardır.
Gegenpressing'i kim icat etti?
Genelde gegenpressing'in atfediliği adam olan Jürgen Klopp'un, geçmişi uzun yıllara dayanan pres futboluna kendinden bir şeyler eklediğine şüphe yok.
Pres ya da "rakibin üzerine kapanma" tabirinin ortaya çıkışı futbolun eski günlerine kadar uzanıyor. Bu oyunun temel bir parçası. Klopp, gegenpressing ile özdeşleşse de, aslında oyun felsefesinin temeline presi yerleştiren çok sayıda teknik direktörün sonuncusu.
Gegenpressing terimini ortaya çıkaran kişi şu anda Manchester United'ı çalıştıran Alman teknik adam Ralf Rangnick. Modern Alman futbolunun 'babası' olarak görülen Rangnick, gegenpressing fikrini 1984'te takımının Dinamo Kiev'le oynadığı bir hazırlık maçından sonra geliştirmişti.
Getty ImagesKlopp'un Mainz'deki mentörü Wolfgang Frank pres futbolunun önemli savunucularından biriydi. Frank'in ilham aldığı kişi ise Milan'ın ve İtalya milli takımının efsane çalıştırıcısı Arrigo Sacchi'ydi.
Sacchi yönetiminde 80'lerin sonu ile 90'ların başında pres futbolunun öncüsü haline gelen Milan, iki kez Avrupa şampiyonu olmuş ve bir kez Serie A'yı kazanmıştı.
İtalyan teknik adam presin rakibin üzerine koşmaktan ibaret olmadığına, "boş alanı kontrol etmenin" ve nihayetinde rakibin aklına girerek oyunu kontrol etmenin önemine dikkat çekmişti.
Sacchi, Jonathan Wilson'ın 'Inverting the Pyramid' isimli kitabında şöyle anlatıyor:
"Rakibe alıştığı şekilde oynama izni verirsek özgüvenleri artacaktır, ama onları durdurursak bu özgüvenlerini zedeler."
"İşin anahtarı bu; yaptığımız pres fiziksel olduğu kadar psikolojik."
Pres oyununu mükemmelleştiren isim olma iddiasına sahip başka isimler de var. Bunlardan biri de; katı pres anlayışı içerisinde oyuncularının sürekli koşmasını istediği için 'Bielsa tükenişine' yol açmakla suçlanan Marcelo Bielsa.
Barcelona yıllarında önde baskıya dayanan bir oyun inşa eden Guardiola da kayda değer örneklerden biri. Jose Mourinho'nun 2000'lerin başındaki Porto'su da rakipleri presle hataya zorlamakta son derece etkiliydi.
Gegenpressing'i hangi takımlar kullanıyor?
Klopp çalıştırdığı her takımda gegenpressing'i kullandı. Mainz'de deneme yanılma yoluyla kurduğu sistemi Borussia Dortmund yıllarında kusursuzlaştırdı.
Klopp'un 'Heavy Metal Futbolu' olarak anılan gegenpressing'i Dortmund'a iki Bundesliga şampiyonluğu ile 2013'teki unutulmaz, ama bir o kadar da acı verici Şampiyonlar Ligi finalini getirdi.
Klopp, 2013'te verdiği bir demeçte Arsene Wenger yönetimindeki Arsenal'in oynadığı futbol için, "Bir orkestra gibi, ama fazla sessiz. Ben heavy metal'i daha çok seviyorum. Gürültü istiyorum" yorumunu yapmıştı.
Klopp, 2015'te Liverpool'u devraldığından bu yana kulübün imajını tamamen değiştirdi. Bunda gegenpressing stilinin de payı var.
Tıpkı onun Rangnick, Frank ve Sacchi'den öğrendiği gibi, Klopp da presi oyun felsefesine ekleyen sayısız teknik direktöre ilham kaynağı oldu.
Jupp Heynckes sezonu üçlemeyle bitiren Bayern Münih'inde gegenpressing'i kullanmıştı. Bayern Münih'in şu andaki teknik direktörü Julian Nagelsmann da RB Leipzig ve Hoffenheim'a oynattığı benzer oyunla dikkat çekmişti. Elbette Nagelsmann'ın hocası, Hoffenheim ve RB Leipzig'de bu sistemin temellerini atan Ralf Rangnick'ten başkası değildi.
