UEFA Kadınlar Avrupa Şampiyonası ve FIFA Erkekler Dünya Kupası 2022'de düzenlenecek. Bu hafta VICE ve GOAL işbirliğiyle dünya futboluna ve taraftar kültürüne ait aydınlatıcı ve ilgi çekici hikayeler paylaşacağız. Bu sayede VICE okurlarını GOAL ile, GOAL okurlarını da VICE ile tanıştırmış olacağız.
"Hislerimiz hakkında konuşmalıyız", genelde futbol sahalarında rastlayacağınız türden bir düşünce değil.
Tribünlerden yükselen küfürlü tezahüratlar ve açılan pankartlar genelde duygulardan ziyade rakip taraftarları alt etmekle ilgili.
Ama Corbin Shaw isimli sanatçı çalışmalarında bu düşüncelere yer veriyor.
Bir İngiliz bayrağına elle diktiği "Yumuşa Sert Çocuk" ve "Tatlı ve Nazik Holigan" sözcükleri Aziz Yorgi Haçı'nı çevreliyor.
Üstelik yalnız değil; o mental sağlık, cinsellik ve şiddet konularında Britanya kültürünü sarmalayan ayıplara karşı çıkmak için futbolu kullanan ve sayıları gün geçtikçe artan genç sanatçılardan sadece biri.
Çocukluğundan bu yana babasının ayak izlerini takip eden Shaw, futbol dünyasının içinde büyümüş.
Ama yaşı ilerledikçe bir şeylerin yanlış olduğunu farketmiş. Erkekler hisleri hakkında konuşmuyor, ağlamak uygunsuz görülürken, şiddet kabul görüyordu. Futbol onun bu düzeni yıkmak için kullandığı görsel dil.
Futbolu sanatlarında kullanan birçok genç sanatçı benzer hikayelere sahip.
Copyright Corbin Shaw JJ Guest de Shaw gibi futbol izleyerek ve oynayarak büyümüş, ama bu ortamın kendisine uymadığını görmüş.
"Geriye dönüp baktığımda şunu görüyorum; erkekliğe dair fikirlerimin çoğu bir şekilde futbol kültüründen besleniyordu."
"Arkadaşlarım bir sahtekar olduğumu düşünmesin ve eşcinsel olduğumu anlamasın diye futbolcuları ve takımları her şeyleriyle ezberlerdim."
"Tribünde şarkılar söylemek ve atkı sallamak bana daha neden korunmam gerektiğini bile bilmezken bir korunma hissi sağlamıştı."
Onun çalışmaları oyunun saklı kalan, sessiz cinsel gerilimini öne çıkarıyor. Ünlü oyuncuların tutkulu anlarını resmeden heykeller, üzerinde 'arkanda' yazan kale fileleri ve ağlara astığı şık porselen toplar üretiyor.
Instagram hesabında modern erkek futbol yıldızının terli ve kaslı seksapelini öne çıkarıyor.
"Futbolun imgelerini ve dilini ödünç alarak insanları sahip oldukları düşüncelerin temelini sorgulamaya itiyorum."
"Eğer galibiyet golünü atan iki oyuncunun birbirini öpmesine tahammülünüz varsa, eve dönerken ele ele tutuşan iki erkeğe de tahammül edebilirsiniz."
Copyright Corbin Shaw Trackie McLeod bu ortama uyum sağladığını düşünmese de futbolun içinde büyümüş, İskoç bir sanatçı.
Ürettiği futbol formalarında hislerini kusursuz bir şekilde yansıtıyor; Arkasında 'Büyük Kızların Bluzu' yazan mavi bir forma ve 'Eşcinsel' yazan kırmızı bir forma.
Amacının, "özellikle heteroseksüellik baskısının bulunduğu çevrelerde erkekleri değersizleştirmek için kullanılan sözcükleri yeniden kullanılabilir hale getirmek" olduğunu söylüyor.
Bir başka çalışmasında, birbirlerini parmakla gösteren ve üzerlerinde 'Yanımdaki aptal' yazan birer Celtic ve Rangers forması bulunuyor.
Bu çalışmayla, "İki rakip takıma eşit uzaklıktaki puslu noktada yer alıp, iki takımı da umursamamayı" alaycı bir dille ifade ediyor.
Çalışmasının dahiyane başlığı ise 'Bu sanat eseri mezhepçiliği bitirdi mi?' Eşit ölçüde şakacı, agresif, saçma ve ciddi.
Copyright Trackie McLeodLiverpool taraftarı olarak büyüyen Alica May Williams da futbola karşı benzer bir yaklaşıma sahip.
2019'da Bilim Galerisi'ndeki anksiyete konulu bir gösteri için, 'seninleyim' ve 'ihtiyacın varsa' gibi futbolcuların saha içinde, aslında bunların ne kadar nazikçe olduğunun farkına varmadan birbirine söylediği sözleri kullanan resimler yapmıştı.
"Çalışmalarımda her zaman ana akımın dışına çıkmaya çalışıyorum, ama çatışmadan kaçınarak, nazikçe."
"Bazen araya karışmayı öğrenmelisiniz ki resmettiğiniz baskıcı çevreye karşı konuşma şansınız olsun. Zorlayıcı ya da hassas bulabilecekleri konulara geçmeden önce seyircilere sahte bir güvenlik duygusu aşılamalısınız."
Genellikle bu sanatçılar içinde büyüdükleri futbol kültürüne uyum sağlayamadıklarını düşünüyorlar. Cinsiyetleri, cinsel tercihleri veya ilgi alanları onların dışarıda kalmasına neden oldu. Bu yüzden sanatı kullanıyorlar. Sheffield'da yaşayan ressam Conor Rogers ise bütünüyle işin içindeydi.
Sheffield United fanatikleriyle dolu bir evde büyüdü. Dedesi BBC Radio Sheffield'daki ateşli konuşmalarıyla ünlenen 'Brian the Blade'di'. Conor da gençliğinde üst düzey futbol oynamıştı.
"Futbol doğduğum günden beri üzerimde etkili oldu. Futbolu kültürel öneminden dolayı sanatımda kullanıyorum. Dünyamızı yorumlayacak bir araç olarak bana sayısız olasılık sunuyor."
"Futbol; toplumla, davranışlarla, tarihle, folklorla, aidiyet duygumuzla ve oyunun toplumsal diliyle kurulan bağlar arasında gezinirken, bir yandan kişisel deneyimlerimi aktarmanın bir yolunu sağlıyor."
Nefes kesici detaylara sahip, fotoğraf gerçekliğindeki resimlerini sıradışı materyaller üzerine yapıyor. Yırtılmış bahis kuponları üzerinde yıkılıp kalmış futbol menajerlerinin portreleri ile 'dostum iyi misin' sözlerini ortaya çıkaracak şekilde üzerinde oynanmış bir bahis bürosu logosu çalışmalarından birkaçını oluşturuyor. Eserlerindeki figürler genelde yenilginin hüznüyle ya da galibiyetin coşkusuyla dolu.
Copyright Alice May Williams"Futbolu sosyal bir iletişim yöntemi olarak kullanıyorum. Futbol kültürünün dili bizi biz yapan değerleri ortaya çıkarmak için kullanılabilir."
"Kimlikleri ve hikayeleri ortaya çıkarıyor, paylaştığımız bağları ve anlaşmazlıkları daha iyi anlamamızı sağlıyor. Klişelere içten ve açık bir şekilde, ısrarla vurgu yapmak istiyorum."
Futbolla böyle özel bir bağ kuran sanatçıların genelde beyaz ve erkek olduklarına dikkat çekmekte fayda var. Bunun sebebi, söz konusu sanatçıları harekete geçiren fikirlerin beyaz nüfusun çoğunlukta olduğu, mavi yaka mahallelerinde ortaya çıkması.
Beyaz ırk dışında da futbolu çalışmalarında kullanan muhteşem sanatçılar var, ama bu sanatçılar arasında özel bir bağ var. Çalışmalarıyla futbolu kullanarak toplumun geneline yayılan fikirlere karşı gelmeye ve eleştirel düşünceyi ortaya çıkarmaya çalışıyorlar. Aynı zamanda bu futbolseverleri sanata çekmek için de bir araç.
Alica May Williams şöyle açıklıyor:
"Futbolu daha geniş bir kitleye ulaşmak ve futbolseverleri sanatla tanıştırmak için kullanıyorum. İnsanların anlaması için belli bir bilgi birikimine sahip olmayı gerektiren modern sanattan nefret ediyorum."
Bu önemli, çünkü insanları futbolla kendinize çekerek fikirlerinizi kolayca duyurabilirsiniz ve bu sanatçıların hepsinin söylemek istedikleri şeyler var.
JJ Guest, "Futbol maçlarının sonuçlarıyla aile içi şiddet, ırkçı saldırılar ve eşcinsellik karşıtı saldırılar arasındaki ilişkiyi gösteren istatistikler, futbolun inşa ettiği maskülen kimliğe ve erkeklerin duygularını yaşama şekline karşı durmamızı daha önemli kılıyor" sözleriyle anlatıyor.
Bu sanatçılar futbolu özel bir şey için, hislerimiz hakkında konuşmak için kullanıyor.
