Futbol şüphesiz ki dünyanın en popüler sporu ve yüz milyonlarca insanın izlediği Dünya Kupası bunun en büyük kanıtı.
Gezegenin her yerinde, yeşil sahalarda olduğu kadar sokaklarda ve arka bahçelerde de oynanan, sanal düzlemde de var olan, erişilebilirliği yüksek bir oyun.
Sadece bir topa, birkaç oyuncuya ve bir hedefe sahip olmanızın yeterli olduğu düşünüldüğünde, dünyayı dolaşmış olması şaşırtıcı değil.
Topla oynanan oyunlar uzun zamandır insanlığın bir parçası olmuştur ve bugün bildiğimiz şekliyle futbol, 19. yüzyıldan beri dünya çapındaki toplumlar için bir demirbaş görevi görmüştür.
Futbolu kim ve ne zaman icat etti?
Bugün bildiğimiz şekliyle futbol, 1863'te Futbol Federasyonunun kurulmasıyla İngiltere'de başladı.
O zamandan beri, oyunun kuralları yavaş yavaş gelişirken (örneğin son dönemlerde VAR'ın hayata geçirilmesi), aşağı yukarı aynı genel yapısını ve hedefini korudu.
Bu noktadan önce de İngiltere'de çeşitli futbol oyunları hep oldu ve devlet okullarının çimlerinde oynandı, ancak standart bir kural dizisine sahip değildi.
Cambridge kuralları ve Sheffield kuralları gibi bir dizi farklı metodlar mevcuttu. Bu da oyuncular arasında anlaşmazlık ve kafa karışlıklığına neden oluyordu.
Hiç kimse futbolun 'mucidi' olduğunu iddia edemezken, Ebenezer Morley, Futbol Federasyonu'nun 'babası' olarak anılıyor.
Morley, bir devlet okulu olmasa da, Barnes Futbol Kulübü'nün kurucusuydu ve yeni kuralları belirleyen tarihi toplantıyı başlatan, Bell's Life gazetesine yazdığı mektuptu.
26 Ekim 1863'te Londra / Great Queen Caddesi'ndeki Masonların Tavernasında gerçekleşen bu toplantıda 12 kulüpten temsilciler yer aldı ve futbol oyunu kısa sürede şeklini aldı.
Günümüzde futbol, 1904'te (İngiltere Futbol Federasyonu'nun kurulmasından 41 yıl sonra) kurulan FIFA tarafından dünya çapında yönetilmektedir.
IFAB (Uluslararası Futbol Birliği Kurulu), Futbol Yasalarının koruyucusudur ve FIFA ile dört Britanya federasyonu (İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda) tarafından yönetilir.
Futbol ilk dönemlerinde nasıl bir formdaydı?
İngiltere'de futbolla ilişkilendirilenler, modern futbolun mucitleri oldukları gerçeğiyle gurur duysalar da, bu spor başka bölgelerde farklı formlarda oynanmıştır.
Futbolun en eski biçimi, MÖ 206'dan MS 220'ye kadar olan Han hanedanlığı döneminde Çin'de 'cuju' adıyla rastlanmaktadır.
'Cuju' kelime anlamıyla 'tekme topu' olarak tercüme edilir ve oyunun amacı topu fileye atmaktır. İngiltere'deki oyun gibi, cujuda da elleri kullanmak yasaktır.
Antik Yunanistan'da da futbola benzer bir oyun vardı ve buna 'episkyros' denirdi.
Episkyros 'ortak top' anlamına gelir ve bir topla iki rakip takımı içerirdi. Oyuncuların ellerini kullanmasına bilhassa izin verilirdi.
Episkyros doğası gereği genellikle şiddetliydi ve daha sonra ortaya çıkan antik Roma oyunu 'harpastum' ile bir şekilde ilişkili olduğuna inanılıyor.
Böylece dünya çapında birçok farklı futbol oyununun ortaya çıktığını ve zaman içinde değiştiğini görebiliriz.
Neyse ki bugün FA ve FIFA dünyanın her yerindeki izleyicilerin beğenebileceği yeni bir standart oluşturmaya karar verdi. Gerisini zaten biliyorsunuz.