De WK-erfenis van Lionel Messi

In 2006 was hij “een kind”, in 2010 had hij nog steeds “niet genoeg ervaring”, en in 2014 , tijdens het toernooi dat zijn coaches hadden bestempeld als zijn beste kans op succes, werden zijn dromen verpletterd door een pijnlijke nederlaag tegen zijn eeuwige rivalen.

Dus wat wordt Lionel Messi’s WK erfenis?

Gezien de leidende rollen gespeeld door Mario Kempes in ’78 en met name Diego Maradona in ’86, is Messi onderworpen aan een nauwkeurig onderzoek.

Voor sommigen moet hij gewoon het WK winnen. Dit is zijn verhaal tot nu toe, verteld door de mannen die daar waren.

2006

Gerardo Salorio speelde een belangrijke en hardnekkige rol in de ontwikkeling van Messi. Allereerst als lid van de coachingstaf van Argentinië op het WK Onder-20 in 2005 en vervolgens bij de senioren in Duitsland een jaar later.

“Hij maakte het verschil, hij was gezegend als het ging om voetbal”, vertelt Salorio tegen Goal.

Dat was duidelijk toen de achttienjarige scoorde tijdens zijn WK-debuut in zijn zestien minuten tegen Servië, dat hem ook de jongste speler maakte op het toernooi in de lange geschiedenis van Argentinië. Maar het toernooi was meer een harde leercurve dan een sprookje.

“Kon hij met alle antwoorden komen zoals hij nu doet? Nee, nee, want dat team had alles. Op die leeftijd moest hij een kleine bijdrage leveren, iets wat hij niet begreep omdat hij altijd wilde spelen, en dat leek mij slecht.

“Hij kon het team vijftien of twintig minuten geven, waarin hij de tegenstander uit balans kon brengen omdat hij echt een ongelooflijk verschil maakte. Het ding was, op die leeftijd, dat je dat negentig minuten volhoudt. Ik denk niet dat hij dat kon. In Onder-20 wel, hij was veel te goed voor dat niveau, maar voor de senioren miste hij net iets, hij moest de hoeveelheid tijd spelen die het team nodig had. Ik denk niet dat hij dat heeft begrepen.”

Na de wedstrijd tegen Servië kreeg Messi zijn eerste basisplaats op het WK tegen Nederland. Salorio, die vijf WK’s Onder-20 heeft gewonnen met Argentinië, herinnert achteraf zich zijn woorden van advies.

“Ik zei hem: ‘Je heb vier kansen gecreëerd, maar niet gescoord. Een doelpunt is altijd maar één waard, geen vijf. Het maakt niet uit of je langs vier of vijf tegenstander dribbelt of de bal op de doellijn binnentikt.’ We moesten hem elke dag lesgeven, we leerden een jonge knul wat het betekende om voetbal bij de senioren te spelen.”

Hij was echter nog steeds een jongen.

“Hij sprak heel zelden in de kleedkamer. Er waren veel grotere spelers dan hij, zoals Ayala, Riquelme, Crespo, Cambiasso, die veel meer dingen konden bieden dan hij kon. In die kleedkamer zei hij heel weinig. Hij had veel oudere jongens om zich heen om hem te beschermen en te beveiligen.”

Hij wist echter hoe hij zijn stempel moest drukken op het veld en werd met zes minuten op de klok ingebracht in de achtste finale tegen Mexico, waar hij een doelpunt geannuleerd zag worden. Een doelpunt dat vandaag zou worden toegekend met de hulp van de VAR, stelt Solario. Maar ondanks zijn indrukwekkende vertoningen werd hij op de bank gehouden door bondscoach José Pékerman toen Argentinië in de kwartfinales werd uitgeschakeld door Duitsland.

“Met nog 25 minuten te spelen zei Pékerman dat de enige manier waarop Duitsland gelijk kon maken, was met een hoge bal”, zegt Salorio, die het besluit uitlegt om Messi niet in te brengen.

“Dus haalde hij Riquelme er af en bracht Cambiasso erin om te voorkomen dat hun nummer 4 naar voren zou komen en toen gebeurden er een paar dingen die de zaken uit balans brachten, zoals Abondanzieri’s blessure. En met twaalf minuten te spelen nam hij de beslissing, het soort beslissing die in tien seconden worden genomen, om Julio Ricardo Cruz in te brengen om een spits te hebben die in beide strafschopgebieden kon verdedigen.

“Met nog tien minuten te spelen maakten ze gelijk en we gingen naar strafschoppen. Met de huidige regels zouden we de vierde wissel in extra tijd hebben gehad en zouden we Messi op het veld hebben gehad en het resultaat zou anders zijn geweest.

“Voor mij voelde het alsof we de speler vormden, daarna veranderde hij in de speler die hij nu is.”

Salorio is van mening dat ze Messi die zomer hebben veranderd.

“Wat je moet begrijpen is dat we hem gevormd en opgeleid hebben om te komen tot waar hij nu is. Dat is het nuttigst, vanwege de maldad die er in Argentinië is als je voetbalt. Messi kwam naar me toe met het ‘lichte’ gevoel dat ze hem hadden geleerd, we leerden hem wat het betekent om in Argentinië te spelen.”

Hij legt de betekenis van maldad uit, een slechtheid: “Maldad is erg wreed, ik heb het niet in het voetbal, mijn rivaal is een collega, geen vijand, maar zo is het in Argentinië.

“Voetbal is hier het leven en je speelt zoals we leven. Als je vrijgevig bent in het leven ben je vrijgevig op het veld, als je gierig bent, nog meer op het veld. Voor ons is winnen een belangrijk onderdeel van het leven.

“Messi moest dat begrijpen, we leerden hem de honger te hebben. We wisten dat je dood ging op het veld of dat je dood ging op het veld. Je begrijpt het alleen als je het voelt.

“De sportief directeur van Barcelona vroeg ons wat we met hem hadden gedaan, er was een verandering. We hebben hem eenvoudig laten begrijpen dat je het in Argentinië op een andere manier beleeft. Als je hier niet wint, doden ze je, in Spanje gaan ze er lichter mee om.

“Het is net een auto, niemand is Formule 1-kampioen op de eerste dag, je maakt progressie. Dat is wat Messi in 2006 moest begrijpen.

“We geloofden dat het volgende WK de start zou zijn van de Messi die je nu ziet. De Messi die wij hadden was net begonnen, het was nog maar het begin.”

2010

Op het moment dat het WK van 2010 in Zuid-Afrika werd gehouden had Messi de eerste van zijn vijf Ballons d’Or gewonnen en zijn prestaties bij Barcelona zorgden ervoor dat de verwachtingen hoog waren. Die druk werd alleen nog maar verergerd door de aanwezigheid van Diego Maradona, de man waarmee hij al vergeleken werd, in de dug-out van Argentinië.

Fernando Signorini was Maradona’s fitnesscoach tussen 1983 en 1994 en maakte deel uit van zijn coachingstaf in Zuid-Afrika. Het was daar dat hij nauw samenwerkte met Messi.

“Zijn relatie met Diego was geweldig”, vertelt Signorini met een glimlach aan Goal. “Het was net als de professor en zijn student. Er was een wederzijdse bewondering, het was alsof ze in een spiegel keken. Diego zag iemand waarvan hij zeker wist dat hij zijn opvolger zou zijn en Leo iemand die had gedaan wat hij had gedaan en er zo bewonderd voor was.”

Niet dat ze veel overeenkomsten in de kleedkamer hadden.

“Als hij eenmaal in die zone is, heeft hij een fenomenale concentratie en behalve een spectaculair doel is hij niet erg expressief, zelfs als hij gelukkig is”, zegt Signorini over Messi.

“Het is best raar, maar het is oké, het is zijn karakter. Hij heeft niet die uitbundige intensiteit die Diego had, maar het is heel interessant om te zien hoe hij zo comfortabel zwemt in zulke turbulente wateren.”

Voor alles wat hij in de vier jaar tussen zijn twee WK’s had bereikt, was hij niet meer gaan zingen in de kleedkamer.

“Ik denk dat van alle beste spelers in de geschiedenis van het voetbal, en hij is een van hen, is hij de vreemdste, de meest merkwaardige, omdat het lijkt alsof hij absoluut van alles gescheiden is. Het is waar dat mensen meestal niet hun meest ruige emoties vertonen, maar van buiten lijkt hij tenminste op een rustig meer, hoewel er aan de binnenkant een kokende vulkaan zit.”

Die vulkaan is echter nooit helemaal uitgebarsten. In een centrale rol, omringd door Carlos Tévez, Gonzalo Higuaín, Ángel Di María en Juan Sebastián Verón was Messi de aangever bij genoeg doelpunten, maar hij kon zelf de achterkant van het net niet vinden.

“In Zuid-Afrika klopt het dat hij geen doelpunten heeft gescoord, maar ik geloof dat er een evolutie was gekeken naar de kansen die hij had, ik denk tussen zes en acht, maar om verschillende redenen gingen ze er niet in”, stelt Signorini.

Argentinië kende geen problemen in de groepsfase met Nigeria, Zuid-Korea en Griekenland, waarbij er in de knock-outfase ontmoetingen waren met bekende tegenstanders: Mexico, die ze eenvoudig versloegen, en Duitsland. Wederom.

“Het team had een handicap omdat een groot deel van de ploeg erg jong was en tijdens een WK tegen sterke teams met zoveel ervaring, zoals Duitsland, was het een grote handicap. Dat is gewoon hoe het was.”

De jeugdige, aanvallende ploeg van Maradona werd meedogenloos kapot gespeeld door Joachim Löw’s Duitsland. Messi’s verhaal voelde niet vervuld.

“Ik denk dat het Wereldkampioenschap in Zuid-Afrika voor Leo nog een stap op de ladder was die eindigde door zichzelf te vestigen als een van de beste aller tijden, maar hij was nog erg jong, hij was slechts 23. Hij had toen niet genoeg ervaring, net als Maradona op dezelfde leeftijd bij het WK van 1982.

“We verwachtten altijd wat van zijn magie, maar we wisten dat het brood nog steeds niet gebakken was.”

2014

Messi werd door velen al als de beste speler aller tijden beschouwd, vanwege zijn vooruitgang op clubniveau tussen Zuid-Afrika en Brazilië, en het winnen van het WK zou veel van de resterende twijfelaars van mening doen hebben veranderd.

“We wisten dat voor Leo en de rest van het team hun volgende WK zou zijn in 2014, omdat ze vier jaar ouder zouden zijn en meer onschatbare ervaring zouden hebben”, zegt Signorini.

Als het Messi’s WK zou zijn, zou hij echter de stille leider zijn.

“Hij houdt er niet van om in het openbaar te treden, hij is nogal verlegen”, vertelt Julian Camino, onderdeel van de technische staf van Alejandro Sabella, aan Goal.

“Hij poseert voor veel foto’s en zet veel handtekeningen en ik denk dat het hem in verlegenheid brengt. Maar op het veld is hij natuurlijk een geweldige speler, hij is altijd betrokken. Hij is de beste ter wereld en hij kan een wedstrijd winnen met een vrije trap of een afgeslagen bal die voor zijn voeten komt buiten het strafschopgebied, zoals we zagen in 2014.”

Dat was precies wat we zagen. Een keurige solo tegen Bosnië bracht de bal aan het rollen voordat hij de Iraanse harten brak met een doelpunt in de slotfase om een 1-0 overwinning te bezegelen en was nog twee keer trefzeker in een zwaar bevochten overwinning op Nigeria.

Argentinië zag er niet helemaal overtuigend uit, maar Messi wel. De aanvoerder gaf het goede voorbeeld door alle anderen naar zijn niveau te trekken.

“Wie zou niet luisteren naar de beste speler ter wereld?”, zegt Camino. “En natuurlijk moet Argentinië dat doen, omdat ze de beste speler ter wereld hebben. Ze moeten hem alles geven, de beste velden, de beste voorbereiding, de beste kleding, zodat de beste speler ter wereld en andere spelers rustig zijn en het enige waar ze aan moeten denken is spelen.”

In 2006 beperkte zijn onervarenheid zijn speeltijd en in 2010 speelde hij elke minuut maar worstelde in een onevenwichtig team, maar in 2014 stond hij aan de top van zijn spel en speelde het team zijn sterke punten.

“We speelden met hem van rechts, want als hij naar binnen trekt heeft hij het hele doel open voor hem, hij kon een schot afvuren of een voorzet afleveren aan de spits”, zegt Camino.

“Alejandro speelde met nog één of twee aanvallers, zodat de tegenstander Messi niet zo veel kon dekken en hij vrijer vanaf rechts kon spelen.”

Hij leek echter meer begrensd in de knock-outfase en Argentinië. Extra tijd was nodig om Zwitserland te verslaan, een vroege goal van Higuaín hielp België te verslaan en na 120 doelpuntloze minuten tegen Nederland was het Sergio Romero, de doelman, die de held was met twee reddingen tijdens de strafschoppenserie.

Het was niet mooi, maar Argentinië stond in de finale en Messi stond aan de vooravond van onsterfelijkheid.

“De sterkste herinnering die ik heb is toen we Nederland versloegen, je kon Messi daar zien schreeuwen, huilen”, vervolgt Camino.

“Dat is het moment waarop je je realiseert wat het shirt van Argentinië voor deze spelers betekent. Dat bleef me bij, omdat er zo velen van ons daar in de kleedkamer waren, elkaar knuffelend, schreeuwend dat ze de WK-finale gingen spelen met Argentinië, iets waar ze al zo lang naar hadden verlangd.”

Terwijl Argentinië met Nederland vocht, mishandelde Duitsland Brazilië. Löw’s ploeg wachtte, wederom, in de finale.

Higuaín maakte zich al vroeg schuldig aan een nu beruchte misser, maar ook Messi schoot in de tweede helft naast. Na negentig gespannen, doelpuntloze minuten, wenkte de extra tijd.

De Argentijnse spelers verzamelden zich in een huddle. Fans die thuis keken, zagen een beeld van Javier Mascherano, niet Messi, die de troepen verzamelde. De aanvoerder stond aan de zijkant, in die zone van concentratie die Signorino zo welsprekend verklaarde.

“Nee, nee, die foto heeft niets te maken met hoe hij voor de groep staat”, betoogt Camino. “We speelden een finale, we hadden de pauze en hij concentreerde zich, maar dat betekent niet dat hij geen leider is omdat hij niet bij dat gesprek was.

“Het zijn gewoon twee verschillende leiders, Mascherano en Messi. Mascherano praat mogelijk meer, maar Messi is met zijn aanwezigheid een zeer goede leider.”

Toch moest de meest beroemde foto van Messi van die dag, misschien van alle tijd, nog worden genomen.

In die pijnlijke momenten tussen het winnende doelpunt van Mario Götze en de Duitse spelers die de beker overhandigd kregen, liet Messi zich een pijnlijke blik toe op wat er had kunnen gebeuren.

Daar stond hij, niet meer dan een paar meter verderop, starend naar de Wereldbeker, zijn uitdrukking spookachtig.

“Na de nederlaag was hij erg verdrietig”, herinnert Camino zich. “Hij had laten zien dat hij het WK had kunnen winnen. Het was een van de beste wedstrijden die Argentinië speelde, we hadden drie grote kansen om te scoren en Duitsland had er slechts één. We waren heel dichtbij.

“Het was niet alleen Messi. Wij allemaal, de spelers en de staf, konden het niet helpen. We vingen een glimp van de beker op… Hij stond daar en we waren zo dichtbij om hem te winnen.”

Zal die foto Messi’s WK-erfenis bepalen, misschien zelfs zijn hele carrière? Het verhaal gaat verder in Rusland...