In de naam van de vader
Justin Kluivert kan Patrick overtreffen
Het heeft iets meer dan een jaar geduurd, maar de rest van de wereld heeft zich nu gerealiseerd wat iedereen bij Ajax al een tijdje weet - Justin Kluivert kan een van de beste spelers ter wereld worden.
De professionele carrière van de achttienjarige is nauwelijks vijftig wedstrijden oud, maar zijn verwoestende snelheid en hypnotiserende vaardigheden hebben hem zien overstappen van de jeugdopleiding naar de eerste ploeg in de Johan Cruijff ArenA.
Coaches en experts staan in de rij om hem aan te prijzen als de volgende superster van het spel, hij heeft Gianluigi Donnarumma verslagen in de NxGn-award van dit jaar, terwijl de topclubs in Europa op jacht zijn naar zijn handtekening. Maar in plaats van zulke aandacht te negeren, omhelst Kluivert het eigenlijk.
Hij praat nonchalant over een toekomstige transfer naar Real Madrid of Barcelona, terwijl tegelijkertijd Arsenal, Tottenham Hotspur, Chelsea en Manchester United alternatieve bestemmingen zijn, en erop staat dat de "mogelijkheden er al zijn" om zich bij een van de topteams van het continent aan te sluiten.
Het komt zelden voor dat een jongeling zo bereid is om te praten over een transfer in plaats van het te onderdrukken, maar Kluivert is geen gewone speler. Hij leidt zichzelf met een ‘swagger’. Niets bevuilt hem.
Alsof zijn status als een van de meest opwindende talenten van Ajax in jaren niet genoeg druk op zijn schouders legde, dan is er de extra last van het zijn van de zoon van Ajax- en Barcelona-legende Patrick.
Kluivert lijkt echter niet in het minst gehinderd door het gewicht van de verwachting. Hij behandelt de hype zoals hij dat doet met verdedigers op het veld: door een-op-een met hen te staan met veel vertrouwen en doelgericht.
Ondanks alle transfermogelijkheden die hij al lijkt te hebben, is een carrière in Camp Nou zijn ultieme doel. Alsof hij direct de nalatenschap wil uitdagen die zijn vader daar heeft achtergelaten.
“Mijn droomclub? Barcelona. Dat is mijn droomclub”, zegt hij tegen Goal als hij de NxGn award krijgt uitgereikt. “Om in mijn vaders voetstappen te volgen. Ja, dat is uiteindelijk mijn droomclub. Ik heb er ook geen bezwaar tegen om ergens anders naartoe te gaan, maar Barcelona is wel de droom.”
Kluivert is geen talent dat zich nu al illusies maakt. Ook al is hij wellicht op meerdere manieren bevoorrecht, de jongeling beseft wel dat hij niet zomaar even een ster zal worden in Camp Nou.
Wanneer hij wordt gevraagd wat hem zo speciaal maakt, antwoordt hij: “Ik denk dat ik altijd veel dingen heb gelaten om mijn doel te bereiken en een succesvolle carrière te hebben. En dat doe ik nog steeds. Volgens mij is dat cruciaal voor jonge spelers die het willen maken. Bovendien gaat het natuurlijk ook om je talent en hard werken op de training.”
Natuurlijk is hij in dit stadium gewend om kritisch bekeken te worden. Het is een tweede natuur voor hem. Een speciaal gezoem volgde hem vanaf zijn vroege tienerjaren, toen het verhaal zich door heel Nederland verspreidde dat de zoon van de man die de winnende treffer van Ajax scoorde in hun Champions League-overwinning in 1995 op AC Milan een ster was geworden in de jeugdopleiding van de club.
Kluivert maakte grote stappen in de wereldberoemde academie, door op zestienjarige leeftijd voor Onder-19 te spelen voordat hij een jaar later zijn opwachting maakte in het eerste elftal, na een korte periode bij Jong Ajax in de Jupiler League.
Tegen de tijd dat hij in januari 2017 op zijn zeventiende zijn Ajax-debuut maakte, was hij eraan gewend geraakt constant vergeleken te worden met zijn vader, een van grootste Nederlandse doelpuntenmakers ooit. In plaats van een schaduw van zijn vader over zich te zien, wil Justin de ervaring van Patrick in zijn eigen voordeel gebruiken en niet de fouten maken die zelfs een icoon als Kluivert heeft gemaakt.
“Hij is uiteraard heel belangrijk geweest voor mijn ontwikkeling, omdat hij het zelf allemaal al heeft meegemaakt”, zegt Justin over zijn vader. “Hij heeft het allemaal ervaren en daar kun je alleen maar van leren. Als iemand in de fout gaat, maakt hij die fout waarschijnlijk niet nog een keer.
“Ik ben nu die persoon en zijn ervaringen helpen mij. In dat opzicht leer in van zijn fouten. Natuurlijk maak ik ook nog wel fouten, maar ook daar leer ik van. Het is een deel van mijn ontwikkeling.”
Zijn carrière zal echter geen reïncarnatie worden van die van zijn vader. Kluivert heeft al laten zien dat hij sommige dingen op zijn eigen manier doet en op sommige vlakken heeft hij Patrick zelfs al overtroffen. Justin was namelijk jonger toen hij debuteerde in Ajax 1 en hij is de eerste in zijn familie die een hattrick heeft gemaakt in de Eredivisie.
En ze zijn natuurlijk hele verschillende spelers. “In fysiek opzicht is Justin anders en hij heeft andere kwaliteiten”, vertelt algemeen directeur Edwin van der Sar tegen Goal. “Hij is sneller en tweebenig, terwijl Patrick echt de centrale spits was.”
“Justin is wat kleiner, maar ook sneller en hij heeft altijd oog voor het doel. Dat hebben ze wel met elkaar gemeen.”
Kluivert heeft ook heel veel controle, een goede versnelling en een scherp draaivermogen; hij is er altijd van overtuigd dat hij zich uit de problemen kan zigzaggen wanneer hij wordt omringd door tegenstanders in kleine ruimtes.
Zijn speelstijl heeft hem al een vergelijking met Neymar opgeleverd. Justin ziet de Braziliaan als een ideaal niveau om na te streven.
“Dat is natuurlijk leuk om te horen, maar Neymar is wel wereldklasse. Het is mijn doel om net zo goed te worden als hij en ik werk iedere dag heel hard om dat doel te behalen. Natuurlijk ga je soms ook door lastige periodes, maar ik ben nog maar achttien jaar. Uiteindelijk wil ik wel zo goed worden als Neymar.”
“We zijn allebei niet echt lang of sterk, maar Neymar is wel heel snel en wendbaar. Dat zie ik in mezelf ook een beetje terug, ja. En hij heeft die frivole manier van spelen, net als ik. Dus ja, ik kan die vergelijking wel begrijpen.”
Het talent heeft echter ook andere voorbeelden waarvan hij wil leren. “Mijn vader bijvoorbeeld, maar ook Cristiano Ronaldo. Ook om wat hij buiten het veld allemaal doet”, zegt hij.
“Ronaldo denkt niet alleen aan hemzelf, maar ook aan anderen. Hij doet veel voor goede doelen en hij is echt toegewijd aan zijn leven als profvoetballer. Dat is iets waarvan ik kan leren en ik wil dat zelf ook doen.”
Ook al heeft Kluivert bewondering voor Ronaldo, hij ziet de Portugees niet als de beste speler ter wereld.
“Ik hoor bij ‘Team Messi’. Hij is de beste voetballer van allemaal, maar Ronaldo is meer een rolmodel voor mij.”
“Ik weet zeker dat Messi ook heel hard werkt, maar bij Ronaldo waardeer ik de manier waarop hij zijn boodschap weet over te brengen op social media. Hij is een voorbeeld om te volgen vanwege de manier waarop hij voor het voetbal leeft. Dat is gewoon geweldig.”
Kluivert heeft in eigen land nog veel te doen voordat hij kan overwegen om in La Liga zijn grote helden achterna te gaan.
Zijn voornaamste doel is inderdaad het winnen van een Eredivisietitel met de club, waarmee hij sinds zijn achtste jaar is verbonden. Nog altijd in de vroege dagen van zijn carrière als senior is hij een van de vele indrukwekkende jonge spelers in Amsterdam, naast Matthijs de Ligt, Frenkie de Jong, David Neres en Donny van de Beek.
Het valt echter niet te ontkennen dat hij net als Matthijs de Ligt, die op Goal’s NxGn-lijst vierde is geworden, een bijzonder talent is. Misschien zelfs wel legendarisch, zegt Van der Sar.
“Het winnen van een prijs of een individuele trofee moet hen motiveren om nog harder te werken. Het stopt daar niet bij, je moet blijven doorgaan”, aldus de voormalige recordinternational. “Hopelijk volgen ze het pad van veel andere spelers die bij Ajax zijn doorgebroken, zoals Johan Cruijff, Johan Neeskens, Frank Rijkaard, Marco van Basten, Dennis Bergkamp, Patrick Kluivert, Frank de Boer, Edgar Davids, Clarence Seedorf, Wesley Sneijder… Het is een lange lijst. Ik hoop dat ze eerst een succesvolle carrière bij Ajax hebben en daarna de volgende stap kunnen zetten.”
Kluivert gaf de eerste glimp van zijn geweldige vermogen aan een nationaal publiek met een solide debuut als invaller in de eerste helft tegen PEC Zwolle, in januari vorig jaar. Hij bracht de maanden daarna door op de reservebank.
Hij scoorde echter al toen hij voor de derde keer in de Eredivisie startte en zijn invloed groeide van daaruit, terwijl de ploeg van Peter Bosz kampioen Feyenoord uiteindelijk tot de laatste week op de hielen zat.
"Hij heeft flair en dat is zijn kracht", vertelde Bosz aan Voetbal International. "Hij heeft ook geen angst op het veld. Een brutale jongen, maar op een goede manier.”
"Hij heeft zijn emoties onder controle. Dat is heel slim voor een jonge speler met alle invloeden van buitenaf.”
"Justin weet hoe goed te handelen, ondanks allerlei factoren om hem heen die het niet gemakkelijker maken. Dat toont een goed karakter. "
Hij sloot het seizoen af met twee doelpunten en vier assists in veertien Eredivisiewedstrijden, maar het was in de Europa League dat hij en zijn mede-Ajax-sterren de aandacht trokken, met prachtige zeges in de knock outfase tegen Schalke 04 en Olympique Lyon.
Jonge sterren als Kasper Dolberg, Davinson Sánchez, De Ligt, Neres en Kluivert veroverden de harten van fans in heel Europa op hun weg naar een eerste continentale finale in 21 jaar, en terwijl laatstgenoemde niet speelde in de 2-0 nederlaag tegen Manchester United in Zweden, leidde zijn gesprek met José Mourinho aan de zijlijn naderhand tot de speculatie van een verhuizing naar Old Trafford.
"Hij kwam naar me toe en zei: 'Ik ken je al heel lang'”, onthulde Kluivert maanden later.
"Ik keek hem met verbazing aan en hij legde uit dat hij de assistent-coach was in Barcelona toen mijn vader daar speelde. 'Ik ken je al heel lang, sinds je een week oud was.'”
"Hij vond het leuk om me nu te zien, en dat het goed met me ging en in de finale tegen hem met Ajax. En ik moest namens hem ook de groeten doen aan mijn vader.”
"Dus, het is niet wat de media zeiden. Iedereen is erin getrapt!"
De media voorspelden direct een grote toekomst, maar Kluivert werd er al snel aan herinnerd dat hij nog steeds veel werk te doen had om aan het begin van dit seizoen bij Ajax een plek te veroveren.
Hij leek verloren op de rechtervleugel onder de nieuwe coach Marcel Keizer en hij verloor na enkele weken zijn plaats aan Neres.
Toen Amin Younes in november echter een blessure opliep, stapte Kluivert in zijn natuurlijke rol aan de linkerkant en greep hij de kans om te schitteren.
Bij zijn terugkeer in de basis noteerde hij een assist toen hij naar binnen trok en de bal teruglegde om Donny van de Beek te laten scoren in een 8-0 overwinning op NAC Breda.
De week erna scoorde hij een verbluffende hattrick tegen Roda JC, die de krantenkoppen over de hele wereld haalde en zijn brede scala aan vaardigheden liet zien met drie zeer verschillende maar heerlijke doelpunten.
Hij blijft een basisspeler in het eerste elftal ondanks een nieuwe trainerswissel, waarbij Keizer in december werd ontslagen en vervangen werd door Erik ten Hag. De gevarieerde stijl van Kluivert past bij de plannen van de voormalige FC Utrecht en Bayern München II-trainer.
Het enige wat ontbreekt in de ontwikkeling van Kluivert is dat hij niet vaak uitblinkt in de cruciale wedstrijden. Al zijn goals dit seizoen maakte hij tegen teams uit de onderste helft van de ranglijst, en hij werd stil gehouden door grotere teams als PSV, AZ, Feyenoord en Utrecht. Neres, De Jong en De Ligt leken in die wedstrijden veel sterker.
Het is echter iets waarvan hij zich wel bewust is. Na een teleurstellende prestatie in de recente 3-2 nederlaag van Ajax bij Vitesse, gaf hij toe: "Ik moet nog veel meer laten zien in wedstrijden. En ik ben van plan dat te doen in de komende wedstrijden en het komende jaar.”
"Ik moet zeggen dat het me niet lukte tegen Vitesse, omdat ik een speler wil zijn die het team op sleeptouw neemt."
Het is een compliment voor zijn talent dat de slimmere Eredivisieploegen hem dubbel dekken en zelfs Feyenoord-trainer Giovanni van Bronckhorst benadrukte hem als een bedreiging in januari en zei dat Kluivert "alle kwaliteiten heeft die een vleugelspeler in het voetbal van vandaag moet hebben".
