Andrés Iniesta : Een magisch afscheid van de maestro?
Op een septembernacht in Belfast in 2006 zat een jonge Andrés Iniesta balend op de reservebank omdat Spanje door een hattrick van David Healy werd verslagen door Noord-Ierland. Die avond eindigde niet alleen maar in mineur voor Iniesta; ook werd er opgeroepen tot het ontslag van bondscoach Luis Aragones.
Slechts twee jaar later won Spanje zijn eerste trofee in 44 jaar tijd, met Iniesta in een hoofdrol. De ploeg versloeg Duitsland in de finale van het EK in 2008 en niemand had het aan zien komen op die avond waar het allemaal begon voor de Spaanse middenvelder.
Terug naar Belfast. Enkele weken later speelde de nationale ploeg een uiterst belangrijke wedstrijd in Zweden en het ondenkbare gebeurde opnieuw. Spanje verloor. Die avond speelden alleen Carles Puyol en Xavi Hernandez van Barcelona in de landskleuren. De andere Spanjaarden van de Catalaanse grootmacht kwamen er niet aan te pas.
In de loop van de jaren daarna zou het hele Spaanse voetbal veranderen, net als het wereldvoetbal in het algemeen, allemaal door de ontwikkelingen in Camp Nou. Samen met zijn goede vriend Xavi vormde Iniesta een geweldig duo op het middenveld.
Noord-Ierland was belangrijk. Niet alleen omdat daar het absolute dieptepunt werd bereikt, maar ook omdat het de laatste keer was dat aanvoerder Raul het shirt van Spanje droeg. Als posterjongen uit Madrid genoot hij de volledige steun van de pers in de hoofdstad.
Aragones besloot hem niet meer op te roepen en die keuze viel in slechte aarde bij de Madrileense pers. Zij riepen op om Raul in genade aan te nemen, maar Spanje ging zonder hem verder, zelfs als het lang zou duren om resultaat te boeken. Aragones zou voortaan vertrouwen op David Villa en een compleet andere spelaanpak om tegenstanders te overrompelen.
Enkele maanden na het verlies tegen Noord-Ierland en Zweden begon Spanje aan een recordrun van 35 ongeslagen wedstrijden, een reeks die pas op de Confederations Cup van 2009 eindigde.
Spanje heeft tientallen jaren besteed aan het verdedigen van hun bijnaam la Furia Roja - de rode furie - en die omschrijving was treffend voor de wijze waarop Spanje voor de ommekeer in Belfast voetbalde. Ze waren een wild en ongeremd team, maar zodra de herinrichting van Aragones klaar was, verviel die bijnaam. Het nieuwe Spanje ruilde het grootste gedeelte van het vuur in voor controle.
Dat komt omdat Spanje iets anders in de selectie had - iets nieuws - en de oude en wijze Aragones was slim genoeg om het te herkennen. "Het was een traumatische revolutie omdat het team een volledige koerswijziging maakte, maar de spelers voelden het niet zo", zegt Carlos Marchena, winnaar van de Euro 2008, tegen Goal.
"Degene die de visie had en dapper genoeg was om de veranderingen te introduceren was Luis. Hij verdient alle lof hij in tegenstelling tot de spelers perfect heeft gezien hoe de dingen zouden veranderen."
Villa is geen reus, Iniesta is dat evenmin. Xavi zou nooit een duel winnen op basis van zijn fysiek en Marcos Senna was ook een basisspeler met een uiterst slanke bouw. Zelfs de kleine David Silva kreeg de kans om zijn magie te etaleren en Santi Cazorla was nog zo'n weinig lengte brengende middenvelder die kon schitteren dankzij het nieuwe systeem. Wat de Spanjaarden misten in lengte en fysiek compenseerden ze ruimschoots met hun schijnbaar aangeboren vermogen om de bal razendsnel rond te laten gaan.
Dit was een nieuw Spanje: meer samenwerking, minder verdeeldheid en met een manager die zich niet schaamde om te leunen op de ontwikkelingen in Barcelona. Hij nam deze over en paste het aan voor zijn eigen gewin met de Spaanse ploeg.
De Barça-stijl kwam naar voren bij Xavi en Iniesta, maar ook Victor Valdes, Puyol, Cesc Fabregas, Gerard Pique en Pedro Rodriguez genoten er hun voetbalopleiding. Het is beslist geen toeval dat zoveel afgestudeerden van La Masia ook een hoofdrol konden opeisen bij het nationale team. Ze werden gevraagd om precies te spelen zoals ze hadden geleerd en de andere spelers gingen daarin mee, onder de bezielende begeleiding van Aragones.
"Die stijl beïnvloedde Spanje in die zin dat beide teams dezelfde man hadden om het spel te leiden", stelt Marchena. "In beide teams volgden de spelers het dictaat van Xavi op het veld en dat leverde veel succes op."
EN WAAR XAVI WAS, WAS INIESTA. EN WAAR DIE TWEE EEN TANDEM VORMDEN, VOLGDE HET SUCCES AL SNEL.
Het duurde even voordat Iniesta zijn wereldfaam binnen de voetbalwereld bereikte. Momenten zoals het EK van 2008 hielpen hem zeker op zijn weg. Hij was de enige Spanjaard die elk duel speelde en eiste in de halve finale een rol op door een voorzet op zijn vriend Xavi af te leveren. Hoewel hij toen al goed was, zag men in hem nog niet de onmisbare schakel die hij in het vrijwel onverslaanbare Barcelona van Pep Guardiola zou worden. Hij startte bijvoorbeeld niet in de CL-finale van 2006 en vanwege zijn veelzijdigheid moest hij genoegen nemen met invalbeurten op allerlei posities. Het WK van dat jaar haalde hij zelfs alleen maar omdat zijn geblesseerde kompaan Xavi uitviel.
Iniesta kwam eindelijk op het middenveld te staan en op die positie zou hij geschiedenis schrijven voor club en land.
Door naar 2009, Barcelona tegen Chelsea. Met een controversieel laat doelpunt helpt Iniesta zijn ploeg langs de Engelsen in de CL-finale. Hij is euforisch en die treffer vormde de opmaat voor de ongelooflijke prestatie waarin het team van Guardiola zes prijzen achter elkaar wint. Iniesta straalde niet alleen zelf; hij maakte ook al zijn medespelers beter.
Terwijl Xavi het tempo bepaalde, beïnvloedde Iniesta de wedstrijden met zijn passeeracties, intuïtieve één-tweetjes, steekpassjes of effectieve runs. Hij bracht het allemaal. Een hele reeks prijzen was nodig om de verlegen superster de lof toe te zwaaien die hij verdiende.
In totaal prijken er vier eindzeges in de Champions League, twee EK-titels en talloze andere trofeeën in zijn prijzenkast. En als klap op de vuurpijl was er het WK in 2010. Spanje begon moeizaam aan het toernooi, de aanloop was matig en Iniesta sukkelde met blessures, maar zodra Spanje op stoom kwam, was ook de spelmaker op zijn best.
IN DE FINALE WAS HET INIESTA DIE DE RODE KAART VAN JOHNNY HEITINGA UITLOKTE, WAT BESLISSEND WAS VOOR HET DUEL. OOK WAS HET INIESTA DIE VIER MINUTEN VOOR HET EINDE VAN DE VERLENGING EEN PENALTYSERIE OVERBODIG MAAKTE.
Voor zo'n stille, bescheiden speler als hij is het opmerkelijk dat hij bij die twee beslissende goals volledig uit zijn dak ging. Iedereen blijft hem voor altijd herinneren vanwege die shirtloze, over-de-topfeestjes die meer passen bij extravaganten zoals Cristiano Ronaldo.
Eerst was er Chelsea 2009 en daarna Kaapstad in 2010. Twee momenten van ongeregisseerde vreugde, maar zelfs toen deelde hij het moment met anderen terwijl hij naar de hoek sprintte. Dani Jarque, de overleden aanvoerder van Espanyol, werd herinnerd door Iniesta in een gedenkteken op zijn hemd. Dat maakt duidelijk dat Iniesta daar van te voren mee bezig was geweest, het als zijn lot zag. Hij voelde dat Spanje het WK zou winnen en dat hij zou scoren. Dat vertrouwen is er niet altijd, maar Spanje en Barcelona bevonden zich in een winning mood.
De ploeg was niet langer hoopvol, ze waren vol verwachting. Het grondwerk dat jaren eerder door Johan Cruijff was neergelegd en door Guardiola en Aragones uitgebouwd kwam op dat moment tot volle wasdom. Iniesta was het levende bewijs om het succes van die methode aan te tonen. Geduld, geloof en overtuiging. Als die drie elementen worden gehandhaafd moet succes onherroepelijk volgen.
Meer succes en individuele onderscheidingen volgden op het EK van 2012. Spanje was zo dominant dat een groot deel van de wereldpers die fase als saai zou omschrijven. Xavi en Iniesta waren op het hoogtepunt van hun krachten en Iniesta sleepte de titel van Beste speler van het toernooi schijnbaar moeiteloos in de wacht.
In de jaren daarna liep het stroever met de nationale ploeg. De uitvoering was minder volmaakt en het WK 2014 draaide uit op een sof. De ploeg oogde verzadigd en spelers als Iker Casillas en Xavi konden het niveau niet meer aan. Om nog maar te zwijgen van de trainer. Een gebrek aan vertrouwen trof de ploeg daarna op het EK van 2016. Zo lang kostte het Spanje om te durven winnen en zo snel daarna raakten ze het gevoel weer kwijt.
Aragones en Del Bosque zullen voor altijd worden geëerd, maar Julen Lopetegui werd gekozen als man die de ploeg weer op de rit moest krijgen voor het WK van 2018. Dat blijkt een gouden keuze, want hij bleef in al zijn twintig duels als eindverantwoordelijke ongeslagen met Spanje.
Bleef, want de succesvolle bondscoach is er niet meer bij. Hij maakte twee dagen voor de start van het WK bekend dat hij vanaf volgende maand de trainer is van Real Madrid en dat liet de bond niet over haar kant gaan. De RFEF werd niet gekend in die beslissing en ontsloeg de succesvolle oefenmeester op staande voet. Weg is de aangewezen leider. Teammanager Fernando Hierro neemt zijn taken over en hij is van plan om zo min mogelijk te veranderen.
Spanje lijkt ondanks die sores sterker dan in 2014 en 2016, maar topfavoriet is de ploeg niet. We kunnen zeggen dat de nationale ploeg weer terug is waar het stond voor het EK van 2008: De verwachtingen zijn niet extreem hoog, maar de ploeg heeft wel het vermogen om te schitteren.
Inmiddels is het grootste deel van de succesvolle 2008-ploeg verdwenen. Slechts een paar spelers zijn nog op hun post. Alleen derde keeper en gangmaker Pepe Reina, aanvoerder Sergio Ramos en de ongrijpbare David Silva zijn er nog. Plus de maestro zelf natuurlijk. Ook Iniesta is hoogstwaarschijnlijk voor de allerlaatste keer actief op een eindtoernooi.
Hij is er op gebrand om nog één keer veel indruk te maken. Zijn recente optreden in de finale van de Copa del Rey lijkt een voorteken. In zijn allerlaatste grote wedstrijd voor zijn geliefde Barcelona toonde hij zijn grote klasse. Het was misschien wel zijn beste wedstrijd van de afgelopen drie jaar tijd, juist toen het echt nodig was om zijn erfenis te bepalen.
Iniesta weet dat zijn tijd als speler opraakt en wil nog één keer zijn stempel drukken. Hij zal rondkijken en teamgenoten zien die tien, twaalf of zelfs veertien jaar jonger zijn dan hij. Hij ziet jongens die naar hem opkijken en zijn carrière bewonderen. Iniesta zal voelen dat zij met dezelfde ogen naar hem kijken als hoe hij Guardiola en Xavi als zijn voorbeelden zag.
De jonge spelers hebben hem de WK-titel zien veroveren - de enige voor Spanje tot nu toe - en zij hebben de droom om de grote Iniesta te evenaren. Misschien dat het ze lukt, maar het kan ook zomaar dat Iniesta nog één keer opstaat voordat hij afscheid neemt van het allergrootste podium.
